Neerslagafkoeling, afkoeling alpine dalen door regen en smeltende neerslag

Een bekend fenomeen wat vooral in de winter in de alpine dalen wordt waargenomen maar soms ook in Nederland is het langzaam dalen van de sneeuwvalgrens bij aanhoudende neerslag. Hierdoor is het mogelijk dat zelfs bij hoge temperaturen de sneeuwvalgrens tot in de dalen of laagland daalt.

Welk principe ligt hieraan ten grondslag ?

Door verdamping van de vallende neerslag (regen of smeltende sneeuw  ontstaat vanuit de bovenste luchtlagen een langzame verzadiging van het gesloten volumen ( dal ) en tevens afkoeling doordat energie onttrokken wordt (verdampen kost wamte). Dit proces kan zich bij aanhoudende en vooral bij intensieve neerslag tot op de dal bodem voortzetten met als resultaat dat het gehele volumen aan lucht in het dal verder afkoelt tot aan nul graden celsius en er geen verder smelten meer plaatsvindt. de regen gaat over in smeltende sneeuw en vrij spoedig in sneeuw. Valt de regen aanvankelijk door droge lucht (negatieve dauwpunten) kan die afkoeling zelfs meer dan vijf graden zijn.

Dit fenomeen treedt vooral bij zogenaamde isothermie (begrip zie hieronder) en tijdens passage van warmtefronten in de winter. Bij warmtefronten wordt het volumen aan lucht welke in het dal hangt veelal niet tot aan de bodem weg geruimd (te  weinig stroming / wind) en daardoor “ontkoppeling van de grootschalige stroming ).

Isothermie

Een luchtlaag heeft een isotherme opbouw wanneer de temperatuur in die luchtlaag in de verticale richting niet verandert. Een isotherme luchtlaag is, evenals de inversie, absoluut stabiel van opbouw.