Waarom weermannen en -vrouwen onmisbaar zijn

Je kan het weer goed of slecht vinden, er wel of geen rekening mee houden, maar het is vrijwel nooit helemaal te negeren. Het weer is veel meer dan zonneschijn en regen, of hitte en kou. Het weer beïnvloedt min of meer ons hele leven. Een mooie zonnige dag met een blauwe lucht, of het tegenovergestelde daarvan een bewolkte regenachtige dag, beïnvloedt ons humeur en stemming. Wat moet ik aandoen? Blijft het droog? Hoe moeten we ons aanpassen aan een veranderend klimaat? Alle beslissingen die wij dagelijks nemen of deze groot of klein zijn, al onze activiteiten worden beïnvloed door het weer en klimaat. 

Tegenwoordig heeft bijna iedereen wel een smartphone met daarop een weer-app. Wie kijkt er tegenwoordig nog naar het weerbericht op tv of leest het weerbericht in de krant? Met de technologie van vandaag kan iedereen zijn of haar eigen weerman of  -vrouw zijn. De echte weermannen en –vrouwen, vaak ook meteorologen genoemd, zijn niet meer nodig? Alles kun je vinden in je weer-app toch?

Misschien is het je opgevallen dat weer-apps niet altijd zo betrouwbaar zijn? Lees ook het artikel waarom weer-apps niet deugen. Sommige mensen die blind op hun weer-app vertrouwen raken er zelfs gefrustreerd van en zeggen door foute “weersvoorspellingen” geld kwijt te raken.  De belangrijkste boodschap is dat veel “gratis weer-apps” lang niet zo betrouwbaar zijn. Het is slechts een computerberekening die niet gecontroleerd is door een weerman of –vrouw. Bovendien zijn er veel verschillende weermodellen waar weer-apps niet altijd gebruik van maken.

Al eeuwen lang wordt het weer en het klimaat bestudeerd. Tegenwoordig, dankzij technische ontwikkelingen en de wetenschap, hebben we steeds betere weerinformatie tot onze beschikking. Het zijn de krachtigste computers van de wereld die worden gebruikt om geavanceerde weermodellen te draaien. De meteorologen, mensen die werkzaam zijn in het weer en hiervoor zijn opgeleid, maken geen weersvoorspellingen (glazenbol kijken), maar maken weersverwachtingen (geavanceerde computerberekeningen). Zij dragen bij aan het maken van weersverwachtingen en hebben een belangrijke rol.

Waarom de wereld meteorologen nodig heeft (bron: WMO)

De gevolgen van klimaatverandering worden steeds duidelijker zichtbaar. Denk aan de overstromingen in Duitsland, België en Limburg, de extreme regenval, de hitterecords en bosbranden overal op de wereld. Het maken van betrouwbare weersverwachtingen en het tijdig zien aankomen van weerextremen kan mensenlevens redden. Niet alleen is het waarschuwen voor extreem weer van levensbelang, maar ook zijn er grote financiële belangen in de scheep- en luchtvaart en in de landbouw. Hoewel de rekenkracht en kennis over het weer toeneemt, is het geen gegeven dat we het weer in de toekomst goed kunnen blijven verwachten. Klimaatveranderingen en concurrerende technologische ontwikkelingen zoals 5G liggen op de loer waardoor de onvoorspelbaar van het weer toeneemt.

De weerman of -vrouw kent de verschillende weermodellen, die elk zijn “eigenaardigheid” heeft, en vergelijkt deze met elkaar. Dankzij kennis en ervaring kan hij of zij het weermodel op z’n waarde schatten. Vertrouwd hij of zij de verwachting of wordt deze anders geïnterpreteerd? Elke uitkomst heeft een bepaalde mate van “onzekerheid”. Het beste weermodel bestaat niet, maar het zit hem in de vaak in de vergelijking en interpretatie ervan. Soms is een verwachting betrouwbaar en soms zit er veel onzekerheid in de uitkomst. Nadat alle weerkaarten nauwkeurig bestudeerd zijn, wordt vervolgens alle informatie teruggebracht tot een weerbericht. Vaak zegt dat stukje tekst, video of radiobericht zoveel meer dan de weer-icoontjes op je telefoon.

Onderzoek is gedaan waarbij een vergelijking werd gemaakt hoe goed de weercomputers het op zichzelf doen, naast de waarde die meteorologen bijdragen. Het blijkt statistisch gezien dat mensen de accuraatheid van de weersverwachtingen van temperatuur en neerslag met respectievelijk ongeveer 10% en 25% kunnen verbeteren ten opzichte van een weersverwachting van de computer alleen. Het begrijpen van weerprocessen en interpreteren van onzekerheden van een computer weermodel kan daarom helpen bij het maken van een nog betere weersverwachtingen.

Het maken van betere weersverwachtingen, en verwachtingen nog verder in de toekomst, kan leiden tot een nieuwe uitdagingen voor meteorologen. Namelijk het vertalen van de risico’s en onzekerheden van het weer voor mensen die precieze antwoorden willen hebben. Kan de piloot veilig vliegen, kan de boer oogsten, blijft het droog en kan de strandtenthouder zijn terras openen? De grootste uitdaging ligt daarom niet aan de weersverwachting zelf, maar aan de vaardigheid de verwachting te begrijpen en deze te communiceren. En dat is de kracht van de weerman en –vrouw.

Roy Molenaar

Roy is afgestudeerd aan de Wageningen Universiteit. Als Bachelor heeft hij de opleiding Bodem, Water & Atmosfeer gedaan. Tijdens de Master heeft hij zich verder gespecialiseerd in de richting van hydrologie en meteorologie. Bovendien heeft hij ook veel vakken in Noorwegen gevolgd en onderzoek gedaan op Spitsbergen. Voor Alpenweerman schrijft Roy weerberichten voor de Alpen, geeft lezingen over het weer en maakt skireviews voor skigebieden.