Vernietigende orkaan Irma - een kijkje onder de storm

Na orkaan Harvey, die extreem veel schade aanrichtte in Texas, is een nieuwe orkaan tot ontwikkeling gekomen. Deze orkaan heeft de naam Irma gekregen. Irma heeft al categorie 5 bereikt, de zwaarste orkaan op de schaal. Tegelijkertijd  en laat een spoor van vernieling achter in de Caraïben, en misschien later ook de VS… In deze blog meer over de geschiedenis van de storm, en een kijkje onder de reusachtige wolkenmassa.

Op het moment van schrijven (woensdagmiddag) richt orkaan Irma een complete ravage aan op de Bovenwindse Eilanden in de Caraïben. Ook Sint-Maarten is zeer zwaar getroffen door de orkaan. De orkaan is precies met haar oog over sommige eilanden getrokken. En omdat de orkaan gepaard gaat met windsnelheden tot 290 (!) kilometer per uur blijft deze eilanden helaas niets gespaard. In combinatie met hevige regenval en enorme vloedgolven voltrekt zich een ramp…

Orkaan Irma ligt op 6 september 2 uur in de Bovenwindse Eilanden. Het oog is heel duidelijk herkenbaar boven het eiland Antigua. Links is Haïti zichtbaar. Bron: NOAA.

Anders dan Harvey

De ramp voltrekt zich op een andere manier dan met orkaan Harvey eind augustus. Bij Harvey was zware regenval de grootste boosdoener omdat die orkaan heel lang op een plaats bleef hangen. Bij Irma zijn dat vooral de extreme vloedgolven en extreme wind die de schade veroorzaken. Irma is ook nog net iets sterker dan Harvey. Irma is namelijk een categorie 5 orkaan, de zwaarste op de schaal. Dit terwijl Harvey toen die aan land kwam ‘maar’ een categorie 4 was, oftewel de op een na zwaarste categorie.

Bijna recordzwaar

Irma is een van de meest zware orkanen ooit gemeten in de Atlantische oceaan. De kerndruk van de orkaan (911 hPa) is de op 10 na laagste kerndruk ooit gemeten in een orkaan in de Atlantische oceaan. Dit maakt ook wel duidelijk hoe erg de schade door de orkaan kan zijn. Het is de eerste orkaan van categorie 5 sinds Matthew een jaar geleden.

Een lange weg…

Irma werd geboren in de oostelijke Atlantische Oceaan, ver van de Caraïbische eilanden. Dit is op woensdag inmiddels alweer 7 dagen geleden. De storm groeide snel uit tot een orkaan en heeft die status al ongeveer 6 dagen vastgehouden. Onderweg naar de Caraïben sterkte de orkaan steeds verder aan. Het duurde toen wel een aantal dagen voordat duidelijk werd dat de Caraïben en de VS moesten vrezen voor deze orkaan.

Orkaan Irma ontstond in de oostelijke Atlantische Oceaan en heeft al een hele route afgelegd. Bron: Wikipedia.

Kijken onder de orkaan

Als je van boven op een orkaan kijkt, dan lijkt het alleen te bestaan uit een grote onweerswolk met een gat daarin (het oog). Maar de structuur is eigenlijk veel ingewikkelder. Met speciale satellieten is het mogelijk om ‘onder’ de orkaan te kijken. Het plaatje hieronder laat een dergelijke kijk zien, van dinsdag. Daar is te zien dat het oog wordt omgeven door een rode cirkel. Die rode cirkel is het gebied waar meestal de hoogste windsnelheden voorkomen. Dat heet ook wel de ‘eyewall’. Verder van deze rode ring af (nog steeds onder het wolkendek) zijn de windsnelheden veel minder hoog. De orkaansnelheden bevinden zich vaak maar tot maximaal 100 km van het oog af. Dit terwijl de meeste orkanen groter zijn dan 1000 km in doorsnee! (gemeten door het wolkendek)

Een kijkje onder de storm dinsdag laat een duidelijke ring zien met daar de hoogste windsnelheden. Bron: CIMSS MIMIC.

Radar

Ook radar is een mooie manier om onder het wolkendek van een orkaan te kijken. Dit is hetzelfde principe als de buienradar die we in Nederland gebruiken. Het beeld hieronder is een radarbeeld van de Caraïben van ongeveer 12:00 Nederlandse tijd. De orkaan bevindt zich boven in het beeld. Wat opvalt is dat de ‘eyewall’ gepaard gaat met veel regen, maar dat daaromheen ook veel droge gebieden zijn. Een orkaan bestaat dan ook vaak uit meerdere banden/ringen van regen met drogere perioden daar tussenin.

Het radarbeeld van woensdag laat orkaan Irma mooi zien in bovenin de afbeelding. Bron: WeatherCarib.

Oogvervanging?

Als je nog wat beter kijkt naar het radarbeeld dan valt nog iets op. Rechts onder de ‘eyewall’ van orkaan Irma zit nog een halve band met regen. Dit is een soort van tweede ‘eyewall’. Als zoiets zichtbaar is, dan betekent het vaak dat het de ene ‘eyewall’ wordt vervangen door de andere (de binnenste door de buitenste). Een orkaan zwakt vaak tijdelijk af door dergelijke gebeurtenissen.

Verwachting

De verwachting is dat orkaan Irma net boven Cuba en Haïti langstrekt. Dat betekent dat deze eilanden waarschijnlijk niet te maken krijgen met de hoogste windsnelheden. Wel krijgen de eilanden nog veel regen te verwerken van de orkaan. Daarna lijkt de orkaan richting de oostkust van de VS en de Bahama’s te koersen. Welke gebieden de orkaan precies aandoet is nog onzeker. Waarschijnlijk blijft de orkaan bijzonder krachtig met windsnelheden in ieder geval boven 190 km/uur.

Nog twee stormen

Naast Irma zijn nog twee stormen actief in de Atlantische Oceaan genaamd Jose en Katia. Jose bevindt zich ten oosten van Irma. Katia ligt in het westen van de Golf van Mexico. Deze stormen zijn nu nog niet zo krachtig als orkaan Irma. Meer informatie over de orkanen Jose en Katia, en waar die heen zullen trekken, is te vinden op http://www.nhc.noaa.gov/

Verder zijn updates over schade van de storm zijn in verschillende liveblogs te vinden. Bijvoorbeeld https://www.buienradar.nl/nederland/weerbericht/blog/orkaan-irma-743f18 en https://nos.nl/liveblog/2191650-orkaan-irma-raast-door-caribisch-gebied-ravage-enorm.html