Alpen – Koude start 2021 en nieuw "klimaatnormaal"

Advertentie

Een lagedrukgebied met koude bovenlucht bevindt zich ten zuidwesten van de Alpen en zorgt voor een zuidelijke aanvoer. Aan de zuidkant valt verse sneeuw en aan de noordkant is het föhnig. Het blijft de komende tijd koud voor de tijd van het jaar en de eerste weken van januari beloven winters te worden.

2021 duikt de winter in en een nieuwe “klimaatnormaal”

Nieuwjaarsdag begint vandaag met een Südstau/Südföhn weerfase in de Alpen. Aan de noordkant is het droog en deels bewolkt. In de bergen staat een vrij krachtige tot krachtige wind vanuit het zuiden. In de Zuid- en West-Alpen blijft het bewolkt en valt er sneeuw. In de Zuid-Alpen en dan met name de omgeving van de Dolomieten kan opnieuw zo’n halve meter tot lokaal meer dan een meter gaan vallen dit weekend. Afgelopen tijd was er ook al veel gevallen aan de zuidkant.

De laatste skitour van 2020 met prachtig weer maar de tekenen van de aankomende weersverandering waren al zichtbaar in de lucht. (Foto: Remco Graas, Schmirntal, Ottenspitze)

Cumulatieve sneeuwval tot maandag. Aan de zuidkant valt meer dan halve tot 1 meter sneeuw (Arpege weermodel, via Wxcharts.com)

Morgen, op zaterdag nemen de drukverschillen toe en daarmee de Südföhn. Aan de noordkant van de Alpen kan het mogelijk weer stormachtig gaan waaien. Het blijft droog en deels bewolkt, terwijl in het zuiden de sneeuwval blijft aan houden en het koud wordt in de bergen.

Overmorgen, op zondag neemt de Südföhn in kracht af en draait de wind meer richting zuidoost. De sneeuwval aan de zuidkant neemt langzaam af en het blijft koud in de bergen.

Het is ver vooruit kijken en daarom met minder zekerheid, maar zulke blauwe kaarten voor zo’n groot deel van Europa zien we tegenwoordig niet vaak meer (ECMWF temp afwijking 850 hPa, via Wxcharts.com)

Hochwinter dankzij Sudden Stratospheric Warmig?

Met grote waarschijnlijk gaat begin januari een Plotselinge Stratosferische Opwarming, of ook wel Sudden Stratospheric Warming (SSW) plaatsvinden. Deze SSW moet gaan plaatsvinden rond 6/7 januari. Dit zal in de stratosfeer plaatsvinden en vervolgens duurt het vaak even voordat dit ‘doorsijpelt’ naar de lagere atmosfeer en ook merkbaar wordt in de troposfeer. In eerdere weerberichten hebben we hier al uitvoerig over gesproken hoe dit zich kan gaan uitwerken. Zoals de kaarten er nu bij liggen lijkt een groot deel van Europa waarschijnlijk een koudere weerfase tegemoet gaan.

GFS & GEFS finally now in agreement with the higher resolution models for a major #SSW beginning on January 6-7 (same date as the 2013 event), initially as a displacement with a subsequent (more uncertain) evolution toward a split. pic.twitter.com/hEOmrX6R99

— Simon Lee (@SimonLeeWx) December 31, 2020

"Sudden stratospheric warmings are among the most impressive dynamical events in the physical climate system." (@DrAHButler et al., 2015, BAMS)

It's easy to agree with this sentence when looking at the upcoming reversal of polar night jet stream in the stratosphere. pic.twitter.com/uyhphEFRvs

— Mika Rantanen (@mikarantane) December 31, 2020

Als we kijken naar de lange-termijn verwachtingen van het ECMWF voor januari dan zien we dat de eerste weken van januari kouder van start zullen gaan dan normaal. Aanvankelijk zit de meeste kou aan de westkant van Europa en schuift later ook meer naar het oosten. Het is koude en droge lucht en daarmee klassieke winterweer, dat we niet heel vaak zien.

ECWMF temperatuurafwijking voor de eerste weken van januari. Bron: EFFIS.JRC.EC.europa.eu.

Ook als we kijken naar het temperatuursverloop van afgelopen jaar op de Patscherkofel (vlakbij Innsbruck) dan zien we dat de warme afwijkingen overheersen. Echter de afgelopen dagen verlopen juist kouder dan normaal. December was in ieder geval minder bovengemiddeld warm ten opzichte van andere recent jaren.

December is relatief minder warm in vergelijking met recente jaren. Op dit moment ligt er daarom ook veel sneeuw in de bergen in de Noord-Alpen, maar niet zoveel sneeuw als aan de zuidkant (bron: ZAMG)

Nieuwe klimaatnormaal wordt klimaatgemiddelde

Wellicht ben je er bekend mee dat we in de weerberichten vaak spreken van “ten opzichte van de normaal”, “kouder dan normaal”, “warmer dan normaal”, etc. Ook is het je vast opgevallen dat boven veel weerkaart vaak staat vermeld klimaatnormaal 1979-2010. Met ingang van vandaag (of de komende dagen) verandert dit. Er zijn nieuwe gemiddelden berekend en gemeten over de afgelopen dertig jaar. Deze berekeningen leiden tot nieuwe normalen, zoals dat elke 10 jaar gedaan.

Maar dit besluit leidt ook tot discussie. Sommige meteorologen en wetenschappers vinden juist dat door het gebruiken van een nieuwe normaal de opwarming van het klimaat als het ware verstopt wordt. Ten opzicht van het klimaatnormaal van dertig jaar geleden zijn de veranderingen groot. Een aantal weerpresentatoren hebben ook al aangegeven te stoppen met de term “normaal”.

Vanaf morgen geldt er, voor de komende 10 jaar, een nieuwe normaal voor het klimaat. Dat is het gemiddelde weer over 1991-2020. Maar het weer is niet meer normaal. Daarom stoppen @marcopverhoef, @whoebert, @GerritHiemstra en ik met de term "normaal" https://t.co/uFoFoo42Ck pic.twitter.com/eWKa8q9WF6

— Peter Kuipers Munneke (@PKuipersMunneke) December 31, 2020

Het gevolg hiervan is dat bijvoorbeeld dat temperatuursafwijkingskaart (afwijking ten opzichte van gemiddeld) straks een stuk “blauwer” wordt. Dit komt omdat het klimaatgemiddelde van 1989-2020 een stuk warmer is in vergelijking met 1979-2010. Betekent dit dat we nu weer vaker blauwe kaarten gaan zien? Waarschijnlijk niet. Het huidige klimaat warmt nog altijd op en dat gaat ook steeds sneller. Gevolg is dat deze kaarten met temperatuurafwijkingen (soms ook wel -anomalie genoemd) eerder rood zullen blijven kleuren dan blauw.

Terugblik 2020 – In de bergen warmste jaar sinds de metingen

2020 werd overschaduwd door Corona. Veel weersextremen en opvallende weersituaties hebben daardoor niet altijd de volledige aandacht kregen.

2020 in de bergen in Oostenrijk het warmste jaar sinds de metingen 1851 vergeleken 1961-1990 gebaseerd op HISTALP (bron: ZAMG)

Als we terugblikken op 2020 dan was het in de bergen in Oostenrijk het warmste jaar ooit sinds de metingen meldt de Oostenrijkse weerdienst ZAMG. In de lagere dalen was een van de vijf warmste jaren. Dat de dalstations niet het warmste jaar laten zien komt door stabielere weercondities met name begin van 2020. Door sterke inversies tijdens hogedruksituaties bleef de kou meestal behouden door slechte menging van de atmosfeer. In de hogere delen was juist warmer dan ooit sinds de metingen.

Ook in Innsbruck is het aantal dagen met sneeuwdek flink afgenomen, maar blijven de verschillen tussen de jaren groot (bron: ZAMG)

Kort geleden is ook een artikel gepubliceerd over de winters in de Alpen. Belangrijkste conclusie is dat de winters in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland op de lange termijn in de bergen steeds warmer worden. In de toekomst zal deze trend waarschijnlijk doorzetten, zoals blijkt uit onderzoek van de Duitse Weerdienst DWD, het Zwitserse MeteoSwiss en Oostenrijkse ZAMG. In de lagere delen zal door de opwarming de hoeveelheid sneeuw aanzienlijk afnemen en het wordt het sneeuwseizoen ook korter. Op grotere hoogten (boven 1500 tot 2000 meter) kan ook de komende decennia nog voldoende natuurlijke sneeuw voor wintersport worden verwacht.

(Visited 8.261 times, 1 visits today)

Roy Molenaar

Roy is afgestudeerd aan de Wageningen Universiteit. Als Bachelor heeft hij de opleiding Bodem, Water & Atmosfeer gedaan. Tijdens de Master heeft hij zich verder gespecialiseerd in de richting van hydrologie en meteorologie. Bovendien heeft hij ook veel vakken in Noorwegen gevolgd en onderzoek gedaan op Spitsbergen. Voor Alpenweerman schrijft Roy weerberichten voor de Alpen, geeft lezingen over het weer en maakt skireviews voor skigebieden.

28 Reactie op “Alpen – Koude start 2021 en nieuw “klimaatnormaal””

Johann

1 januari 2021 at 10:13

Mooi bericht Roy en dat ook de Alpen steeds verder opwarmen en kortere winters beleven kan ik onderschrijven. Die discussie over “normaal” is een veemde zaak en al helemaal als het gaat over “nieuwe normalen”. Gaat weer een hoop discussie opleveren ben ik ban. Mi zou het veel beter en correcter zijn om te spreken in termen als “langjarige (klimatologisch) gemiddelden” zoals andere landen en ook Meteo Schweiz dat doen.
D. Kosten

1 januari 2021 at 11:22

Het klimaat wordt afgelezen over de periode van 30 jaar voorafgaand aan de huidige metingen. Daardoor kun je een goede vergelijking maken. Schommelingen in klimaat en klimaatzones zijn er altijd geweest. Dit is voldoende bewezen. Het klimaat op aarde is steeds veranderd, en niet alleen door toedoen van de mens. Wel zijn er mensen die beweren het klimaat te kunnen veranderen. Daar zijn commerciële belangen mee gediend. Maatregelen kunnen wel het leefklimaat beïnvloeden maar niet het klimaat. Voorspellingen van het weer zijn wel verbeterd, maar zullen nooit sluitend zijn.

Ronald van der Lee

1 januari 2021 at 13:29

Mensen kunnen (helaas zou ik zeggen) het klimaat wel degelijk veranderen. Dat doen we al meer dan tweehonderd jaar door CO2 en andere broeikasgassen de lucht in te pompen. Er is een wereldwijde concensus onder wetenschappers dat de huidige klimaatverandering door de mens wordt veroorzaakt.

Stefan Kaptein

1 januari 2021 at 17:43

Dat zijn dus die commerciële belangen. Natuurlijk zal de welvaard iets bijdragen aan het klimaat, maar wat de zelfbenoemde hoge heren ons willen laten geloven heeft alleen als doel om geld uit onze zakken te blijven kloppen. Wat als nu iedereen ineens stopt met olie en gas, en men met waterstof alles schoon kan regelen, wat denk je dat er dan gebeurt. Er zijn zoveel belangen waar wij weinig weet van hebben, maar die bepalen hoe jij en ik leven. Het is echt niet zo simpel, en ja het is in mijn ogen een klimaat hoax.

Peter16

1 januari 2021 at 12:36

Een eerlijk en helaas verontrustend bericht. Maar we wisten het al, we verpesten het klimaat met elkaar! Heel goed dat wetenschappers hier op blijven hameren! Als je nu nog je kop in de grond blijft steken (klimaatterrorist Hajo!) dan ben je wel erg dom bezig! Ga zo door Alpenweerman!

Stefan Kaptein

1 januari 2021 at 17:46

Ook jij maakt de klassieke fout om het verschil tussen milieu en klimaat door elkaar te halen. Ja de mens verknoeit het milieu op dramatische wijze. Het klimaat daar doet de mens weinig tot niks aan, dat regelt de aarde zelf. Maar om commerciële redenen willen ze graag het onzin verhaal dat jij probeert te verkondigen aan de man te brengen (angst zaaien, want angst is geld).

Peter16

1 januari 2021 at 23:01

Ja het klimaat wordt wel degelijk door de mens beïnvloed! Het duurt alleen wat langer voor het in de boeken komt! De temperatuur stijgt al jaren door toedoen van de mens (wij dus). Het klimaat dus ook, is gewoon wetenschappelijk aangetoond. Jouw onzin over angst is geld lijkt een beetje op de verhalen die de Covidontkenners de wereld in slingeren en slaat helemaal nergens op. Of zie ik een goed handeltje over het hoofd???

bergie

1 januari 2021 at 14:15

denk je nou echt dat je met CO2 het klimaat kan veranderen???..trap toch overal niet in mensen , vroeger waren er ijstijden , het is al eens voorgekomen dat er geen ijs was op de noordpool ,kwam dat ook door de mens????

hans mekenkamp

1 januari 2021 at 14:31

Ooit lag er geen ijs op de noordpool, dus opwarming door C02 is flauwekul. Geen speld tussen te krijgen Bergie, laat die wetenschappers maar lekker lullen!
Johann

1 januari 2021 at 15:06

En of, het wetenschappelijk bewijs voor opwarming van het klimaatsysteem door o.a CO2 is ondubbelzinnig De warmtevasthoudende aard van kooldioxide en andere gassen werd al in het midden van de 19e eeuw aangetoond.

De afgelopen 650.000 jaar waren er zeven cycli van ijstijden waarbij het abrupte einde van de laatste ijstijd ongeveer 11.700 jaar geleden het begin markeerde van het moderne klimaattijdperk (en van de menselijke “beschaving”). De meeste van deze klimaatveranderingen (ijstijden , opwarming) worden toegeschreven aan zeer kleine variaties in de baan van de aarde en -of stand van de aardas die de hoeveelheid zonne-energie die onze planeet ontvangt veranderen. Daarentegen bleven de CO2 waardes steeds binnen een zekere bandbreedte. Sinds het antropoceen zien we een steeds verdere snelle exponentiele stijging van o.a. de CO2

Ha jee

1 januari 2021 at 15:42

Laat de wetenschappers maar lekker lullen…. Aan een dergelijk ongerijmd Trumpiaans denken gaat de wereld kapot. Lulhannessen die op basis van een enkel argument duizenden rapportages en modellen wegredeneren. Ik snap wel dat Baudet en Wilders voet aan de grond krijgen.
Martin

1 januari 2021 at 15:44

Krijgen we maandag sneeuw in Nederland?

Johann

1 januari 2021 at 15:55

Gaat weer spannend worden. Modellen laten maandag grote verschillen zien mbt neerslag, verdeling en al of niet sneeuw. Op dit moment nog geen pijl op te trekken. Uitgaande van bv het ECMWF dan mn voor het zuiden, ICON juist weer voor het midden. Vanavond weer eens verder kijken of er meer consensus is.

Nicholas

1 januari 2021 at 16:52

Please geen eindeloze discussies over wel of niet opwarming van de aarde op deze site..het was/is hier netjes ‘clean’. Probeer dat zo te houden en die discussies te voeren op WSWM oid. Dank!🤓

Johann

1 januari 2021 at 17:12

Stratosferische en Troposferische Polar Vortex split rond medio januari tgv de sterke opwarming (45°C) – SSW.
Wim

1 januari 2021 at 22:14

Nou, discussies zijn helemaal niet nodig. Ik ben blij dat Johann in alle nuchterheid en
met sluitende argumentatie aantoont dat de huidige bizar snelle opwarming van de aarde alles te maken heeft met de emissies door de mensheid. Triest en ook fnuikend dat dit nog door zovelen ontkend wordt. Zonder ook maar enige kwaliteit in hun ‘redenaties’.

Johann

1 januari 2021 at 17:12

Vlg situatie vandaag met de nog intacte maar al afgezwakte SPV
J.S. Prins

1 januari 2021 at 21:38

Erg interessant allemaal, vroeg me af of deze zogenaamde split ook elders de weer systemen als bijvoorbeeld de polar vortex op het zuidelijk halfrond beïnvloedt ?

Johann

1 januari 2021 at 21:55

Die heeft daar geen invloed op. Overigens opvallend dat de Polar Vortex op de zuidpool in de herfst (daar dus lente) opvallend koud en dus sterk ontwikkeld was met zowel in de middelste (10 hPa /30km hoogte) als ook in de lagere (50 hPa-19km hoogte) stratosfeer boven normale windsnelheden. Dit duidt op een sterkere dan normale polaire vortex. De blauwe lijn toont de snelle verzwakking van de polaire vortex vorig jaar (2019) na een sterke opwarming (SSW).

Martin

1 januari 2021 at 23:08

De beste wensen voor 2021 (vergat ik eigenlijk eerder).
Zijn er al updates?

Johann

1 januari 2021 at 23:24

Bedankt, jij ook Martin. Morgenochtend komt als het mee zit Rico met een nieuw Lage Landen weerbericht, evt. gooi ik er dan ook nog een Alpenweer update en – of vlog op. Beetje afh. ook van de ontwikkelingen. Vanavond iig weinig nieuws mbt de avond modellen #Alpen

Martin

1 januari 2021 at 23:27

Ok! Dank je!
Was de updates van Erwin al gewend hier 😁😁

Johann

1 januari 2021 at 23:35

Kijk dan, tot zover nog niet gedaan, nog even bij het laatste Benelux weerbericht vwb @Erwins bijdragen!
https://www.alpenweerman.nl/benelux-schaatsen-aan-de-wilg-of-toch-nog-schaatsijs/

Martin

2 januari 2021 at 00:14

Hahaha, zit ik gewoon in de “verkeerde” threat te wachten op jullie “discussie”…
Als ik als gewone lezer jullie discussie lees, plus de temperatuurvooruitzichten van weeronline of andere zie dan moet ik helaas concluderen dat het kwakkelen blijft! Ook de sneeuw maandag regen wordt en ik denk zelfs dat de sneeuw voor 10 jan ook regen wordt. Patronen zitten Nederland tegen…
Maar ja, ik ben maar gewoon een lezer die een patroon ziet 🤣🤣😂😂

Corne

2 januari 2021 at 01:46

Johann, ik vind je weerberichten altijd geweldig! Maar ik geloof niet dat de opwarming van de aarde door de mens komt. Het lastige vind ik dat je dan snel als gekkie wordt neergezet, maar er zijn zoveel wetenschappelijke onderzoeken die vertellen dat de co2 in schril contrast staat met de werkelijke oorzaak. En dat is dat de aardas licht gekanteld is waardoor de zon in de zomer feller op het ijs op de noordpool instraalt. En er op de noordelijke helft nu ook gemakkelijker bosbranden ontstaan. Maar
Hoe kan het dan dat afgelopen winter de enakoudste winter ooit is gemeten op de noordpool, maar daar hoor je je niemand over? Heb jij hier één visie op Johann, of kan het volgens jou ook nog andere oorzaken hebben?

Johann

2 januari 2021 at 09:31

Sinds het antropogeen (1850 – 1880) is de mens in een record tempo fossiele brandstoffen erdoor aan het jagen. Fossiele brandstoffen waarvoor de aarde miljarden jaren gebruikt heeft om die te te maken. Voor het jaar 2018 en 2019, de twee jaren met de hoogste emissies, worden de CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en het produceren van cement geschat op 36,4 gigaton (1 gigaton is 1000 miljard kg). Vaak zie je ook dat emissies worden weergegeven in gigaton koolstof (C), 1 kg koolstof komt overeen met 3,664 kg CO2. Naast deze emissies komt er ook CO2 vrij door veranderend landgebruik ( ontbossing), voor 2019 is dat ongeveer 6,6 gigaton. Iedereen met een beetje gezond verstand zal begrijpen dat we dit niet ongestraft kunnen (blijven) doen en dit links of rechts om uitwerkingen heeft op klimaat.

Dat het klimaat wereldwijd in een rap tempo aan het opwarmen is een feit en staat eigenlijk helemaal niet ter discussie en al helemaal niet binnen de wetenschap. De basis van onze kennis is in de 19de eeuw gelegd door bekende en minder bekende natuurkundigen. Toen al werd voorspeld dat de uitstoot van CO2 tot opwarming van de aarde zou leiden, lang voordat dat door metingen zou worden bevestigd.

Alle argumenten die telkens in de discussies worden aangevoerd zoals bv. tijdelijk aangroeiende gletsjers en poolijs, koude anomalieën, etc etc doen daar niets aan af. In al die gevallen betreft het kleinschalige natuurlijke variaties die in de meeste gevallen verklaarbaar zijn. Dat geldt ook voor de koude anomalieën op noordpool of zuidpool die aan geheel andere wetmatigheden onderhevig zijn.

Corne

2 januari 2021 at 10:50

Johann, wat vindt jij van deze wetenschapper die heel duidelijk uitlegt dat het niet alleen door c02 komt? En uitgebreid een jarenlang eigen onderzoek heeft gedaan?
En waarom wordt deze man volledig genegeerd door overheden en zelfs het KNMI geeft hem geen reactie op zijn levenswerk, alleen het witte huis (Trump) heeft fatsoenlijk hem bedankt hiervoor, mogelijke reden is geweest, het vertrek uit het klimaatakkoord.
https://www.dotcomnieuws.com/klimaat/kwart-over-twaalf-opwarming-aarde-is-door-toename-zonkracht-gekomen/

Johann

2 januari 2021 at 12:41

Had zijn filmpje en hypothese(s) al eerder gezien, ken hem verder niet en ook weinig over hem te vinden! Zoals je zelf al aanhaalt, hij zegt “dat het NIET ALLEEN door CO2 komt. Zou natuurlijk heel goed kunnen dat ook de verandering in de aardas, net zoals vroeger, en de gevolgen daarvan mede invloed daarop hebben. Hoe dan ook, en dat blijkt uit vele studies en onderzoek, heeft de mens(heid) invloed resp. levert bijdrage aan de global warming. Lees eens de diverse artikelen op klimaatveranda.nl en de discussies daarbij. Bv deze https://klimaatveranda.nl/2020/12/15/wat-weten-we-over-klimaatverandering/#kooldioxide