Lake-Effect-Snow boven Noord- en Oostzee: (veel) sneeuw op de Wadden?

Ga met de nachttrein relaxed op wintersport. Nu al vanaf € 79 pp in een 6-persoons slaapcoupé (enkele reis). Klik voor meer informatie.
Met de koude luchten van deze periode ontstaan er een aantal interessante situaties. Een daarvan is het zogenaamde ‘Lake-Effect-Snow’ boven de Noord- en Oostzee. Hierdoor kunnen de noordelijke kustregio’s zich waarschijnlijk opmaken voor diverse sneeuwbuien de komende dagen. Op de Wadden kan er in een hele gunstige setting flink wat sneeuw vallen. Maar ook aan de kust van Engeland en Noord-Duitsland worden vele centimeters sneeuw verwacht de komende dagen.
Deze buien zijn een gevolg van de bijzondere kou waar Europa nu mee te maken heeft. In Amerika kennen we dit fenomeen ook bij de Grote Meren of in de regio’s rond de Zwarte Zee waarin er vele tientallen centimeters sneeuw kunnen vallen. Hoe ontstaan deze toch wel bijzondere buien en krijgen alleen de Waddeneilanden (veel) sneeuw? We duiken wat dieper in op de mechanismen en de verwachtingen.
Ontstaan van Lake-Effect-Snow:
Het Lake-Effect ontstaat als een koude luchtmassa over een relatief warme watermassa stroomt. De koude lucht wordt opgewarmd en pikt het aanwezige vocht op. Wanneer de bovenlucht koud genoeg is dan kan deze lucht gaan stijgen en ontstaan wolken en buien. Als deze buien eenmaal bij land aankomen zwakken ze relatief snel af doordat de ‘motor’ (het relatief warme water) wegvalt. Ze kunnen nog wel iets actiever worden door het reliëf van het land, maar na 40 tot 100 kilometer stellen de buien weinig meer voor.
Een kenmerk van het Lake-Effect-Snow is dat er een continue stroom aan buien op gang komt. Hierdoor kan er veel sneeuw vallen in de kustregio’s waar deze buien aan land komen. Ook op satelliet- en radarbeelden is dit effect mooi zichtbaar van rijen met kleine buien die uitgroeien tot volwaardige sneeuwbuien.
Gunstige situatie voor Lake-Effect-Snow in onze regio
De vuistregel is dat het verschil in temperatuur van het zeeoppervlak en de bovenlucht op 850 hPa (ongeveer 1500 meter hoogte) zo’n 15-25°C moet zijn. Op dit moment voldoen we aan deze regel boven de Noord- en Oostzee. Er staat bij Finland en de Baltische Staten een koude oostelijke aflandige stroming (2-meter temperaturen tussen de -8°C tot -11°C) en deze gaat nog wel wat kouder worden de komende dagen. Daarnaast hebben de Noord- en Oostzee watertemperaturen tussen de 0°C tot 4°C én we ook nog een bel hele koude lucht die over onze regio trekt. Op 1500 meter hoogte dalen de temperaturen komende maandag en dinsdag naar zo’n -15°C tot -20°C. Er is dus een temperatuurverschil van 15 tot 25 graden met het zee-oppervlak en de lucht op 1500 meter hoogte. Het ‘Lake-Effect-Snow’, of eigenlijk ‘Zee-Effect’, zou moeten kunnen ontstaan. Voor het gemak blijven we het even ‘Lake-Effect-Snow’ noemen.
Noord-Duitsland en Engeland liggen gunstig voor de buien die gaan ontstaan boven zee. Op dit moment is het ‘Lake-Effect-Snow’ al zichtbaar op de Oostzee, al zorgen ook andere kleine storingen voor sneeuwval boven de Oostzee, Denemarken, Duitsland en ook de noordelijke provincies in Nederland. Uiteindelijk zal het ‘Lake-Effect-Snow’ maandag en dinsdag waarschijnlijk ook op de Noordzee te zien zijn als de bel koude lucht hier aankomt. Aan de kusten van Noord-Duitsland en Oost-Engeland kan er zo’n 10 tot 20 cm sneeuw vallen tot en met dinsdagavond. Lokaal is meer zelfs mogelijk. Samen met de matige tot krachtige oostelijke wind wordt het guur weer daar.
(Veel) sneeuw voor het noordelijk kustgebied Nederland?
Maar zoals al eerder aangegeven kunnen de Waddeneilanden bij gunstige windrichtingen ook het gevolg van dit ‘Lake-Effect-Snow’ ondervinden. Op dit moment lijkt het noordelijk kustgebied van Nederland gunstig te liggen voor sneeuwval vanaf zee. Buien afkomstig vanaf de Oostzee kunnen deze regio waarschijnlijk afgezwakt bereiken. Bij de Waddeneilanden kunnen deze buien door het relatief warme zeewater weer wat verder activeren voordat ze doortrekken richting Engeland.
De modellen verschillen behoorlijk in de hoeveelheden sneeuw die kan vallen in het noorden tot en met dinsdag. Dit varieert van een klein laagje sneeuw tot enkele centimeters sneeuw. Het lijkt er wel op dat de Waddeneilanden de ‘beste papieren’ hebben voor sneeuwval vergeleken met het noorden van Friesland en Groningen. De exacte hoeveelheid sneeuw die kan vallen gaat afhangen van hoe actief de buien op de Oostzee worden, de windrichting en de exacte koers van de buien. Als alles dan precies op zijn plek valt is het niet geheel uitgesloten dat er lokaal zo’n 10 tot 15 cm sneeuw kan vallen op de noordelijke Waddeneilanden. Bij het schrijven van dit bericht valt de eerste sneeuw al in de noordelijke kustprovincies, maar er zou dus zomaar een nog grotere verassing aan kunnen komen terwijl het in de rest van het land droog blijft.
Er staat met de kou voor de komende dagen veel te gebeuren, waaronder dus dit ‘Lake-Effect-Snow’. Iets wat we in Nederland lang niet elke winter te zien krijgen. Kijk vooral de komende dagen eens op de radar- of satellietbeelden om te zien of het inderdaad op gang weet te komen. En natuurlijk zijn er altijd de dagelijkse weerberichten voor de Lage Landen!
Join Alpenweerman community:
Alpenweerman.nl heeft steeds meer lezers voor de dagelijkse weerpraatjes voor zowel de Alpen als voor de Lage Landen en met regelmaat verschijnen er ook andere interessante artikelen. Wil je sponsor of partner worden van het snel groeiende platform Alpenweerman.nl, neem dan geheel vrijblijvend contact met ons op via info@alpenweerman.nl
Maarten is afgestudeerd met de specialisatie Meteorologie en Luchtkwaliteit aan de Universiteit van Wageningen. Voor deze master heeft hij ook een half jaar aan de Universiteit van Innsbruck gestudeerd.