Lage landen: Kletsnatte strijd tussen luchtmassa's, sneeuw in noordoosten

Het heeft tot op heden nog niet echt willen winteren in de lage landen, maar toch kan deze winter me tot nu toe al meer bekoren dan vorige jaren. De weerkaarten laten al tijden veel winterweer kansen zien. Daarnaast is het weerbeeld enorm dynamisch. Geen vastgeroeste westcirculatie met oneindig veel zachte lucht en regen, maar veel wisseling van luchtsoorten met ook voldoende sneeuwkansen. Zo heeft met name België en ook zuid Limburg toch al wat mooie sneeuwdagen gehad. De strijd tussen de zachte lucht in het zuidwesten en koude lucht in het noordoosten komt vrijdag boven Nederland tot een nieuw hoogtepunt.

Donderdag en vrijdag veel regen, grote temperatuur verschillen in de lage landen

Vandaag (donderdag) trekt een laagje over het zuiden van Nederland richting het oosten. Dit laagje was erg actief en nam een goede plons water mee, met het zwaartepunt grofweg over de zuidelijke helft van de Benelux. Zoals op de foto te zien kon ik in mijn achtertuin ruim 14 millimeter aftappen. Ten noorden van dit laag voert een oostenwind continentaal polaire lucht aan. Ten zuiden hiervan waait een zuidwestelijke wind die maritiem tropische lucht aanvoert. Dit veroorzaakt grote temperatuurverschillen in de lage landen. Op moment van schrijven ligt de temperatuur in Groningen op +1.5 C, terwijl het in Zeeuws Vlaanderen op dit moment maar liefst +11.9 C is. Deze temperatuurverdeling blijft de rest van de avond en nacht in stand en van dagelijkse gang in temperatuur is geen sprake. Mogelijk valt er nog wat lichte regen en in het noordoosten wat lichte natte sneeuw.

Op nadering van een nieuw activerend occlusiefront komende nacht, behorend bij een laag dat via Engeland naar het zuidoosten trekt, komt de boel weer in beweging. De zachte lucht gaat dan verder aan de opmars richting het noordoosten. In vrijwel de hele Benelux gaat het weer flink regenen en kan er wel weer tot 15 millimeter aan regen vallen.

Verder naar het noordoosten trekkende gaat het occlusiefront echter stagneren in die opmars. Hogedruk ten noorden met de koude lucht geeft voldoende tegengas. Op de plaats waar het front gaat stagneren gaat een zogenoemde vore ontstaan. Een zone van lagedruk waarbij lucht vanuit twee verschillende richtingen naar toe stroomt. De verwachting is dat deze vore noordwest naar zuidoost georiënteerd langgerekt over het noordoosten van Nederland komt te liggen.

Vrijdag spannend voor het noordoosten, flinke sneeuwval mogelijk

De grote vraag, waar de modellen ook nu, nog steeds mee worstelen is; waar komt die frontale vore te liggen? Ten zuiden van deze vore blijft de stroming westelijk, dus zachte lucht en regen. Ten noorden hiervan blijft de stroming oostelijk met koude lucht en sneeuw. Mogelijk is er ook kans op ijzel en/of ijsregen in een smalle overgangszone. Een klein verschil in ligging kan hiermee een groot verschil geven in weertype. Vooral in een klein land als Nederland maakt dit de weersverwachting moeilijk.

De modellen variëren op dit moment nog enorm met de mogelijke oplossingen. Tussen flinke sneeuwval in Groningen, het noordoostelijk deel van Friesland en Drenthe als meest positief scenario voor winterliefhebbers. Tot alleen sneeuw net over de grens in Duitsland en in Nederland enkel regen als andere uiterste. ECMWF zit hier precies tussenin en laat het morgen alleen in Groningen tot (natte) sneeuw komen. Op dit moment ga ik dan ook het meest van dit scenario uit. Maar het blijft spannend en belangrijk om te volgen. Ook met name omdat de neerslagzone zeer actief zal zijn. Als het gaat sneeuwen voldoet deze sneeuwval qua intensiteit aan de criteria voor een code oranje van het KNMI. Er kan dan tot wel 15 centimeter vallen in het uiterste noordoosten van Groningen in het meest sneeuwrijke scenario. Daarbij is er kans op ijzel in de smalle overgangszone. Ook iets om in de gaten te houden. Het gaat echt nowcasten worden.

Na passage laagje stroomt vrijdagavond de koude lucht binnen

Nadat het laagje later op de vrijdag verder doortrekt naar het zuidoosten zet dat de deur open voor de koude lucht om weer zuidelijk af te zakken in de lage landen.

Vanuit het noordoosten gaat vrijdagavond de temperatuur door kou-advectie, het instromen van koude lucht, uiteindelijk tot onder het vriespunt dalen. Door het instromen van deze koude lucht gaat ook elders de laatste neerslag over in natte sneeuw. Door de instroom van koude lucht gaat de opbouw van de atmosfeer wat onstabieler worden en kan de neerslag een wat buiig karakter krijgen. Mogelijk met een klap onweer in het zuiden. De neerslag intensiteit zal echter snel gaan afnemen met het wegtrekken van het laag.

Weekend koud. Zaterdag kans op sneeuw in zuiden van de Benelux

In het weekend hebben we tijdens de nachtelijke uren op uitgebreide schaal vorst in de lage landen. Overdag schommelt het kwik tussen de 0 en +3 graden. Met de laagste waarden in Groningen. In de nachten vriest het licht tot lokaal matig. Mocht er zich een sneeuwdek hebben gevormd in het noordoosten dan kan het hierboven mogelijk zelfs tot strenge vorst komen in (-10 C). Maar dan moet het wel een beetje meezitten.

Zaterdag zien we een nieuw laagje op de lage landen afkomen. Deze moet een stuk zuidelijkere koers kiezen door het het afzakken van hogedruk vanuit het noorden. Wat dit precies gaat opleveren is ook nog onzeker. Maar België lijkt de beste papieren te hebben voor een sneeuwdek van een aantal centimeter. Misschien dat het uiterste zuiden van Nederland ook een graantje meepikt. Dit moet de komende dagen gaan blijken.

Het blijven dus spannende tijden voor de winterliefhebbers in de lage landen. Blijf Alpenweerman volgen voor de laatste stand van zaken. Zowel voor ontwikkelingen dit weekend als het vervolg. Graag tot het volgende bericht. Groet Sebastiaan.

Met dank aan Protest, kledingsponsor Alpenweerman.

Innsbruck Tourismus – Partner Alpenweerman 2020-202