Uitgelicht - Alpien koufront met kans op hevige regenval en onweer

De zaterdag stond voor grote delen van het Alpengebied in teken van hoogzomers weer met een aantal pittige onweersbuien. Zoals vanochtend in het Alpenweerbericht te lezen was, staat er een verkoeling op het programma. Maar deze verkoeling verloopt niet zonder slag of stoot! Hagel, onweer en veel neerslag in korte tijd behoren tot de mogelijkheden.

Koufront ruimt warme lucht op

Aangestuurd door een groot lagedrukgebied boven Scandinavië beweegt een koufront op zondag en maandag over de Alpen.

KNMI luchtdrukanalyse voor zondag 14:00 lokale tijd. Fronten zijn met rode, blauwe en paarse lijnen ingetekend.

Achter dit koufront stroomt behoorlijk frissere lucht het Alpengebied binnen. Deze lucht heeft Nederland eerder al bereikt. De tropische lucht die op zaterdag zorgde voor hoge temperaturen en onweersbuien wordt daarmee langzaam uit het Alpengebied geduwd. Een klassieke situatie voor een aantal pittige onweersbuien! Maar er is nog meer…

Bovenlucht helpt een handje mee

Temperaturen op ongeveer 1500 meter hoogte en luchtdruk (geopotentiale hoogte) op deze hoogte (zwarte lijnen) op zondag 14:00 lokale tijd. Bron: wetter3.de.

Het koufront krijgt ook nog wat hulp van bovenaf voor het vormen van buien. Dit is mooi te zien met de geopotentiaal (een maat voor luchtdruk) op ongeveer 1500 meter hoogte (hierboven, zwarte lijnen). Boven de Alpen is zondag overdag een duidelijke kink in de luchtdruk te zien. De lijnen van gelijke hoogte make een scherpe hoek naar beneden, wat aangeeft dat zich daar een trog bevindt. Een trog is een trigger voor buien, omdat in een trog stijgende luchtbewegingen plaatsvinden.

Hierbij moet wel gezegd worden dat de trog voor het koufront uit ligt (de kink in de lijnen van gelijke hoogte ligt voor de temperatuurdaling uit). Je zou dus kunnen zeggen dat er twee afzonderlijke gebieden zijn met kans op hevige buien. Een op de trog, en daarna nog een op het koufront. Dit is ook wat het KNMI laat zien op het eerste kaartje, met een rode lijn (trog) voor het koufront (blauwe lijn met driehoeken) uit.

Verder zien we op bovenstaande kaartje ook heel mooi de temperatuurval die de Alpen te verwerken krijgt. Is het in Oostenrijk op 1500 meter hoogte nog ongeveer 20 graden, in Frankrijk is de temperatuur al gedaald tot een graad of 8 op die hoogte. Een verschil van 12 graden dus!

Tropisch vochtige lucht

De lucht boven de Alpen is niet alleen warm, maar ook zeer vochtig.

Potentiële natteboltemperatuur (een maat voor temperatuur, maar ook voor luchtvochtigheid) op 1500 meter hoogte op zondag 14:00 lokale tijd. Bron: wetter3.de.

Hierboven is de zogenaamde potentiële natteboltemperatuur te zien op 1500 meter hoogte. Kort gezegd is deze temperatuur een mate voor de temperatuur, maar ook de luchtvochtigheid. Hoe hoger deze temperatuur, hoe warmer, maar ook hoe vochtiger de lucht. Boven de Alpen zijn rode kleuren te zien, die aangeven dat de lucht niet alleen warm, maar ook zeer vochtig is.

Stevige buien in de (na)middag

Rond het middaguur was vooral sprake van hier en daar wat buiige regen boven Zwitserland en Oostenrijk. Boven Noord-Italië en Zuid-Duitsland lagen wel twee gebieden met stevige buien en onweer.

Radarbeeld op zondag 11:25 lokale tijd. Bron: Kachelmannwetter.

In de loop van de middag ontstaan vervolgens in de warme lucht, geholpen door de trog, een aantal stevige buien. Hierbij is kans op onweer, hagel en veel neerslag in korte tijd. De grootste kans op buien is weggelegd voor de Oostenrijkse Alpen. Deze onweersbuien bewegen vervolgens van west naar oost over de Alpen. Het advies is daarom om de weerberichten goed in de gaten houden als je de bergen in trekt.

Neerslagverwachting voor zondag 16:00. Deze verwachting laat alleen zien hoe intens de buien kunnen zijn, de locatie waar de buien ontstaan kan sterk verschillen van het beeld hierboven. Bron: Kachelmannwetter.

Het kaartje hierboven laat zien dat neerslagsommen tot 30 mm in 1 uur mogelijk zijn, met alle gevaren van dien. MeteoSchweiz (het Zwitsers nationaal weerbureau) heeft daarom ook een waarschuwing gegeven voor overvloedige neerslag in de Alpen tussen 50 en 80 mm.

Zondagavond: Winddraaiing met passage koufront

In de avond draait de wind van westzuidwest naar westnoordwest. Hiermee wordt ook de warme lucht wat verder uit de westelijke Alpen verdreven. De buienkans neemt in het Zwitserse voorland wat af. Ook in de westelijke Italiaanse Alpen wordt het rustiger. Langs de noordelijke Alpen blijft de kans op neerslag bestaan. Dit heeft te maken met de winddraaiing.

Neerslagverwachting voor zondag 22:00 Bron: Kachelmannwetter.

Doordat de wind uit een meer noordelijke richting komt, treedt er nordstau op langs de noordkant van de Alpen. Daar ontstaan steeds nieuwe buien met kans veel neerslag in korte tijd. De kans op onweer neemt wel af.

Aan de Oostenrijkse kant van de Alpen blijven de onweersbuien wat langer actief, daar blijft de warme lucht langer hangen.

Al met al dus een interessante weerdag voor de Alpen waarbij men goed op moet passen als men de bergen op gaat. Maandag volgt de Zwitserse nationale feestdag, of die dag wat rustiger gaat verlopen is te lezen in het weerbericht van morgen!

Groeten uit Zwitserland!