Karl: een tropische storm op bezoek bij Europa

Het weer in Nederland doet niet echt aan herfst denken. Met temperaturen ruim boven 20 graden lijkt september op een bijna perfecte nazomermaand. Of dit ook zo gaat blijven de komende week is nog maar de vraag, omdat een bijzondere tropische storm, genaamd Karl, Europa gaat bezoeken. Wat deze storm bijzonder maakt, en wat deze gaat doen voor het weer in Nederland lees je in deze blog.

Een duo op de Atlantische Oceaan

Een blik op de Atlantische Oceaan laat zien dat er niet één, maar twee tropische stormen op dit moment actief zijn. De eerste ligt een behoorlijke afstand ten westen van de VS. Deze storm heeft de naam Karl gekregen. Iets verderop (rechts op de foto hieronder) is tropische storm Lisa actief.

Beeld van de stormen Karl en Lisa boven de Atlantische Oceaan. Bron: NOAA.

Op dit beeld ziet Karl er een stuk gezonder uit dan Lisa. Waar Karl een band van bewolking en regen heeft die naar het centrum toe krult, heeft Lisa nauwelijks buien. Het lijkt erop dat Lisa de komende tijd zal afzwakken en vervolgens verdwijnen terwijl deze naar het noorden koerst. Karl heeft wel een langere koers tegemoet, maar deze gaat niet richting de VS. In plaats daarvan gaat Karl naar het noordoosten bewegen in de richting van Europa. Straks meer hierover!

Een lange maar zwakke geschiedenis

Karl heeft al een hele tijd doorgebracht op de Atlantische Oceaan. De storm heeft er 9 dagen over gedaan om van West-Afrika naar de huidige plek te komen. De meeste tropische systemen die al zo lang actief zijn, hebben vaak al orkaanstatus bereikt. Maar dat gold zeker niet voor Karl.

De koers die Karl heeft afgelegd van 14 tot 23 september. Bron: Wunderground.

In de eerste 8 dagen van het leven van de storm heeft deze nooit windsnelheden bereikt boven 65 kilometer per uur. Voor een orkaan moeten windsnelheden boven 120 kilometer per uur bereikt worden. Het komt zelden voor dat een tropische storm zich over een zo lange periode weet te handhaven met zulke lage windsnelheden. Tussendoor is Karl ook nog even afgezwakt geweest tot een tropische depressie met windsnelheden rond 55 kilometer per uur. De reden waarom Karl zo zwak was gedurende het grootste deel van zijn leven is dat er vaak een stevige wind stond in de bovenlucht. Deze ‘blaasde’ alle buien van het centrum van Karl vandaan.

Opmaat naar orkaanstatus

Pas in de avond van donderdag heeft Karl zich beter weten te organiseren. Zoals op de eerste foto te zien is, heeft Karl nu een mooie spiraalstructuur. Een dergelijke structuur is een teken dat de storm aan kracht wint. Windsnelheden zijn al toegenomen tot rond 90 kilometer per uur, en orkaankracht wordt waarschijnlijk op zaterdag of zondag bereikt. Dit betekent dat Karl er waarschijnlijk 10 of 11 dagen doet om van een tropische depressie uit te groeien tot een orkaan. Dit is uitzonderlijk lang voor een storm. Mocht Karl orkaankracht bereiken, dan is het de vijfde orkaan van het Atlantisch Orkaanseizoen van 2016.

Koers naar Europa

Zoals vaker gebeurt met tropische stormen in de Atlantische Oceaan in de herfst zet Karl koers naar Europa. Onderweg zal het systeem de overgang maken van een tropische storm naar een ‘gewoon’ lagedrukgebied.

Koersverwachting van Karl volgens verschillende berekeningen van een weermodel (GFS). Bron: Wunderground.

Waarschijnlijk gaat Karl het vasteland van Europa zelf niet bereiken, zoals het kaartje hierboven mooi laat zien. De storm beweegt richting Schotland of IJsland om zich daar samen te voegen met andere lagedrukgebieden die daar huishouden. In Nederland zullen we direct dus weinig merken van de storm. Maar indirect heeft deze storm wel gevolgen voor het weer in Nederland.

Golf van warme lucht

Omdat Karl van tropische breedten afkomt, neemt deze ook een flinke hoeveelheid warme lucht met zich mee. De volgende kaartenserie laat dat mooi zien.

Weerkaarten voor zondag (boven), maandag (midden) en woensdag (onder). De kleuren geven de temperatuur aan op 1500 meter hoogte. Bron: Wetterzentrale.

Op zondag is Karl helemaal links op de kaart te zien. De storm is dan nog omgeven door warme lucht. Een dag later is de storm al moeilijk herkenbaar in de luchtdrukkaartjes. Wel is de warme lucht die Karl met zich meebrengt duidelijk zichtbaar. Op woensdag is de storm nauwelijks meer te herkennen. Wel is de warme lucht afkomstig van Karl nog zichtbaar als een warmtepiek die naar Nederland loopt. Mooi is dat verschillende berekeningen van het GFS weermodel ook duidelijk de temperatuurpiek op hoogte laten zien op 28 naar 29 september.

Verschillende berekeningen van de temperatuur op ongeveer 1500 meter hoogte volgens het GFS model. Bron: Wetterzentrale.

Maar niet aan de grond

Het opmerkelijke van de ‘warmtegolf’, die rond volgende week woensdag over Nederland trekt, is dat de temperatuurpiek niet te zien is aan de grondtemperatuur. Deze blijft waarschijnlijk in de buurt van 20 graden hangen, vergelijkbaar met de dagen ervoor en erna. Het verschil is te verklaren omdat achter de warmte de Karl met zich meebrengt nog een veel grotere bel met warme lucht zit. Daarnaast weet de warmte die Karl met zich meebrengt de grond niet te bereiken. Het effect van de storm lijkt daarmee voor Nederland dus achteraf vrij klein te blijven. Ook met de neerslaghoeveelheden lijken voorlopig mee te vallen.

Wel kans op veel wind

Het enige opvallende wat wij in Nederland kunnen gaan merken van Karl is dat de wind op woensdag en donderdag flink aantrekt. Het GFS model komt met een windkracht 6 tot 7 langs de noordkust op donderdag. Maar ook hier kan nog veel in veranderen. Al met al dus een interessante storm, maar wij er in Nederland direct veel van gaan merken is onzeker.