IPCC-rapport: "Klimaatverandering erger dan verwacht", huidige maatregelen too little, too late?

Het tweede deel van alweer het zesde, zeer zwaarlijvige (duizenden pagina’s) IPPC-rapport, is uit. Waarom de conclusies die hierin staan ook jou aangaan leg ik hier uit. Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) is opgericht door de Verenigde Naties en verzorgd de samenwerking tussen wetenschappers over de hele wereld op het gebied van klimaatverandering. Eens in de zeven jaar presenteren zij een ‘samenvatting’ van de ontwikkelingen en onderzoeken van afgelopen jaren.

Deel 1: klimaatverandering

Het eerste deel dat afgelopen zomer werd gepresenteerd ging over de klimaatverandering zelf. Vragen als hoeveel zeespiegelstijging mogen we verwachten? Hoeveel temperatuurstijging? en waar op de wereld zal de temperatuur het meest stijgen? Wetenschappers spreken dan over de ‘hazard’ of ‘gevaar’-component van klimaatverandering. Er werd echter nog niet gesproken over de gevolgen van klimaatverandering voor de natuur en welke risico’s we lopen als mensheid. Hier zijn namelijk ook de factoren ‘exposure’-‘blootstelling’ en ‘vulnerability’-‘kwetsbaarheid’ in meegenomen. De optelsom van deze drie geeft aan wat het risico op impacten van klimaatverandering is.

Deel 2: impact van klimaatverandering

Dat gat is nu gedicht met de publicatie van het tweede deel. De gevolgen van klimaatverandering voor mens en natuur zijn hierin uiteengezet, effectieve aanpassingen aan het gevaar van klimaatveranderingen worden aangedragen en er wordt heel veel gewaarschuwd. Hoewel er nog maar beperkte tijd is, kunnen we door verandering nú nog invloed hebben!

Dit alles zodat we ook in de toekomst veilig kunnen leven in de waterrijke, laagliggende delta die Nederland is. Want klimaatverandering is een feit, CO2-reductie kan de opwarming van de aarde matigen maar we zullen ons moeten aanpassen aan een nieuwe extreme ‘klimaatwerkelijkheid’ met zwaardere episodes van neerslag, hittegolven, stormen en droogte. Een goede voorbereiding is dan van levensbelang.

Extremer en complexer

Recente voorbeelden van die nieuwe werkelijkheid zijn de extreme droogtes van 2018 en 2019, de neerslag en overstromingen van afgelopen zomer in Limburg waar ik in dit artikel over schreef en nog recenter zagen we de drieling Dudley, Eunice en Francis zes dagen op rij voor storm zorgen. Daar komt nog bij dat klimaatverandering steeds complexer wordt. Vroeger was het een kwestie van dijken verhogen en water tegenhouden. Maar de hitte en droogte die gepaard gaan met klimaatverandering zorgen ervoor dat we ook water moeten gaan vasthouden.

Er is dus een versnelling nodig in het nemen van maatregelen die de impact van klimaatverandering zullen minimaliseren omdat we de klimaatverandering op dit moment niet bijhouden. Deltares maakte afgelopen week samen met de Universiteit van Wageningen een infographic over de hoofdzaken uit het tweede deel van het rapport die de gevolgen mooi samenvat:

Het IPCC rapport toont aan dat door klimaatverandering, stromingen in de atmosfeer veranderen, neerslagpatronen veranderen, temperaturen stijgen, er meer en hevigere stormen tot ontwikkeling komen etc. etc. die leiden tot enorme schade aan mens en natuur. Hoe dat allemaal kan is stof voor een volgend artikel op alpenweerman maar het belangrijkste punt is dat de maatregelen die tot nu toe genomen zijn niet opwegen tegen de toegenomen risico’s van klimaatverandering.

Too little, too late?

‘Climate resilient development’ of ‘klimaatbestendige ontwikkeling’ is de toverterm van het IPCC. Nee, we zijn nog niet te laat. Maar de kans op het slagen van maatregelen neemt af, hoe langer we wachten. De ‘window of opportunity’ is nu. Wanneer iedereen zijn/haar schouders eronder zet, zullen we komen tot integrale en inclusieve oplossingen die wereldwijd gedragen worden.

Zo, op naar April! dan komt het IPCC met deel 3, dit zal gaan over klimaatmitigatie. Hoe kunnen we verdere klimaatverandering voorkomen?

---

Bron afbeelding 1: Enhancing the Practical Utility of Risk Assessments in Climate Change Adaptation – Scientific Figure on ResearchGate. Available from: https://www.researchgate.net/figure/The-IPCC-AR5-conceptual-framework-with-risk-at-the-center-22_fig2_324912485

CoverPhoto by Kelly Sikkema on Unsplash