Hittestress en wat te doen tegen hitte

Advertentie

Klik hier voor meer informatie over je vakantie naar Zuid-Tirol

---

 

Het is heet met temperaturen van meer dan 30 graden op dit moment. Maar wanneer wordt de hoogste temperatuur bereikt op deze tropisch hete dagen? Wat is hittestress precies en wat kun je er tegen doen? In dit artikel leggen we het je uit.

Het heetste uur van de dag

Wie dacht dat het heetste moment van de dag is tussen 12.00 en 13.00 uur die heeft het goed mis. Vaak wordt gezegd dat deze middaghitte vermeden moet worden, maar deze middaghitte is iets wat helemaal niet bestaat. De hoogste temperaturen worden namelijk bereikt op warme en zonnige dagen in de late namiddag tussen 17 en 18 uur.

Dit heeft er alles mee te maken dat bij ons de zon niet het hoogste staat in de middag, maar pas later tussen 13.30 en 14.00 uur. Daarna, zelfs na deze piek, gaat de opwarming door. De zon schijnt op de bodem, dat is de kortgolvige straling die naar beneden komt, en warmt de bodem op.

Vervolgens zorgt de bodem dat langgolvige straling van onderaf de lucht verder gaat opwarmen. Deze indirecte opwarming zorgt ervoor dat na het middaguur de temperatuur nog verder kan oplopen.

Tijdstip hoogste stand van de zon op 1 augustus. De hoogste temperatuur is bij ons wordt pas laat in de middag bereikt.

Dit heeft te maken dat de hoogste stand van de zon die pas tussen half 2 en 2 uur wordt bereikt in de zomer. (Bron: Dr. Carsten Stick, Universteit Kiel)

Ook als we kijken naar die tropische dag van gisteren is goed te zien wanneer de hoogste temperatuur werd bereikt. Voor De Bilt was dit aan het eind van de middag. Rond het middaguur tussen 12.00 en 13.00 uur was het nog een stuk minder warm. Het is heel kenmerkend dat tijdens de heetste dagen van het jaar de piek van de temperatuur altijd pas laat in de middag plaatsvindt.

De minimum temperatuur vindt vaak plaats kort na zonsopgang. Daarna loopt de temperatuur snel op, maar ook na 12.00 uur gaat de opwarming nog lang door en wordt de hoogste temperatuur pas laat in de middag bereikt.

Maar waarom houden ze dan een siësta in de zuidelijke landen zoals Spanje midden op de dag? Dat komt vooral omdat ze daar op een veel zuidelijkere breedtegraad zitten. Hier staat de zon loodrechter op het aardoppervlak en is de zonnestraling ook veel sterker. Daar is de maximum temperatuur daarom vroeger dan bij ons.

Hittestress en de gevoelstemperatuur

Temperatuur is niet het enige dat bepaalt hoe warm je het hebt. Vaak wordt daarom ook wel gesproken van een gevoelstemperatuur. Om te bepalen hoe de temperatuur aanvoelt en welk gevoel het geeft moet ook gekeken worden naar meer factoren. Minstens zo belangrijk zijn de luchtvochtigheid, windsnelheid en zonneinstraling voor de gevoelstemperatuur. Als de luchtvochtigheid hoog is, er weinig wind staat en je staat in de zon dan voelt alles nog veel warmer aan ook al is de temperatuur hetzelfde.

De beleving van de hitte is verschilt per persoon, maar om toch een overeenstemmend beeld te krijgen zijn er aantal manieren om de gevoelstemperatuur te bepalen. De gevoelstemperatuur is een temperatuur die aangeeft hoe warm een persoon een bepaalde weersituatie beleeft en hoe gemakkelijk een persoon warmte kan afstaan. 

Een van de meeste gebruikte manieren hoe in Nederland op dit moment de gevoelstemperatuur wordt bepaald is de fysiologisch equivalente temperatuur (PET). Als de gevoelstemperatuur, of te wel de PET, hoog is dan leidt dat tot hittestress. Zodra deze boven de 23 graden uitkomt kan er al sprake zijn van hittestress.

Het hitte-eilandeffect

Vaak wordt ook gesproken over het hitte-eilandeffect. Bij een sterk hitte-eilandeffect kunnen de temperaturen in de stad veel hoger liggen dan erbuiten. In de stad is vaak veel verstening en weinig groen. Bovendien is er veel verkeer en zijn er meer airco’s aanwezig die bijdragen aan opwarming. Een combinatie van verkeerd landgebruik en antropogene warmtebronnen zorgen ervoor dat de temperatuur hier nog eens extra kan oplopen met soms 6 tot 8 graden verschil met het landelijk gebied en dan vooral in de nachten.

Het hitte-eilandeffect treedt vooral ’s nachts op. Overdag zijn de verschillen juist klein tussen het landelijk gebied en de stad.

In de stad vind je vaak nog verkoeling om dat er meer schaduwplekken te vinden zijn in de soms smalle straten waar het kan doortochten als deze gunstig liggen ten opzicht van de windrichting. ’s Nacht is het effect omgekeerd.

Tijdens tropische nachten, wanneer de temperatuur niet onder de 20 graden uitkomt, kan het in de stad nog veel minder afkoelen omdat hier de hitte van overdag veel langer blijft hangen. Het hitte-eiland is dus vooral het sterkst in de nacht.

Wat te doen tegen hitte?

Wat je absoluut niet moet doen tijdens de hitte is alles dichtdoen door ramen en deuren te sluiten. Hierdoor wordt het nog benauwder, omdat de luchtvochtigheid toeneemt, het windstil is en daardoor nog veel warmer aanvoelt. Je kan beter alles goed laten doortochten en het beste is om daarom een ventilator te kopen. De wind zorgt er namelijk voor de hitte van je lichaam beter afgegeven kan worden.

Bovendien is het beter, als je het nog van plan was, vooral in de ochtend te gaan sporten in plaats van in de middag of avond. ’s Avonds is het namelijk warmer rond 18 uur dan rond het middaguur. Tel daarbij op dat ook de luchtkwaliteit een stuk slechter is in de namiddag en avond wat ook niet echt gezond is. Kortom als je het niet te heet wil hebben, zoek een schaduwplek, koop een ventilator en ga vooral niet sporten rond 18 uur.

Meer weten over het weer? Bekijk ook eens onze Weerkipedia.

Roy Molenaar

Roy is afgestudeerd aan de Wageningen Universiteit. Als Bachelor heeft hij de opleiding Bodem, Water & Atmosfeer gedaan. Tijdens de Master heeft hij zich verder gespecialiseerd in de richting van hydrologie en meteorologie. Bovendien heeft hij ook veel vakken in Noorwegen gevolgd en onderzoek gedaan op Spitsbergen. Voor Alpenweerman schrijft Roy weerberichten voor de Alpen, geeft lezingen over het weer en maakt skireviews voor skigebieden.

Advertentie

Klik hier voor meer informatie voor een actieve vakantie in Innsbruck en omgeving

---