Terugblik - memorabele storm met jojo-geschiedenis!

Code rood, ontwrichting van het openbaar vervoer, chaos op de wegen en veel schade… de tweede storm van 2018 was zeker een memorabele! In deze blog meer over wat deze storm allemaal zo bijzonder maakte, en over waarom het even leek te gaan over een simpele ‘storm in een glas water’!

Dat de storm zo bijzonder was, komt mooi tot uiting in het volgende feitje: het is de eerste zeer zware storm sinds 2013. Voor een zeer zware storm moet gemiddeld over een uur windkracht 11 staan op een bepaald weerstation. Dat gebeurde dan ook in Hoek van Holland. Daar kwam ook een maximale windstoot voor van 143 km/uur. (Dit weerstation meet op hogere hoogte dan officieel is voorgeschreven op 10 m hoogte. Na Hoek van Holland was de zwaarste windstoot gemeten in Wijk aan Zee; 132 km/uur).

Niet alleen voor de kustprovincies

Wat niet vaak bij stormen voorkomt, is dat tot ver in het binnenland stormkracht wordt bereikt. Zo stond in het oosten van Noord-Brabant (Volkel) zelfs even storm, windkracht 9. En dat met een maximale windstoot van 123 km/uur. Naast Volkel kwam het ook in Wageningen tijdelijk tot een windkracht 10 met windstoten tot 118 km/uur.

Schade ook tot ver landinwaarts

Doordat de storm ook ver landinwaarts huishield, was de schade niet alleen beperkt tot de kust. Op zeer veel plaatsen waren meldingen van omgevallen bomen, en de brandweer draaide daarom overuren. Het nummer 112 werd daarvoor zo vaak gebruikt, dat werd geadviseerd het nummer alleen voor levensbedreigende situaties te gebruiken.

Dit soort plaatjes zijn op talloze plaatsen in het land gezien. Foto: Daan van den Broek (Wageningen).

Verder werd het vliegverkeer op Schiphol, en het treinverkeer in heel het land, stilgelegd vanwege de storm. Omdat de treinen tijdens de avondspits nog niet reden, werd door veel mensen de zogenaamde hashtag #stormpool ingeschakeld om thuis te komen. Ook op de wegen stonden veel files, mede door omgewaaide vrachtwagens.

Sneeuw

Je zou het bijna vergeten: voordat de storm Nederland bereikte, werd het ook nog even wit in het uiterste noordoosten met een sneeuwdek van een paar cm. Dit kwam door een neerslaggebied dat aan de storm vastzat. De sneeuw ging daar ook later weer over in regen.

Het verhaal van de jojo-storm!

Van de schade gaan we over naar het ‘weerkundige verhaal’ achter de storm. Ook dat verhaal is het vermelden meer dan waard!

Van een ‘monsterstorm’…

Al op zaterdag leek duidelijk te worden dat de donderdag weleens een memorabele dag zou worden. Het ECMWF kwam toen in de middag met een berekening voor een extreem zware storm langs de westkust. Daarbij zouden windstoten voorkomen tot boven 150 km/uur! Dit alles ging gepaard met een lagedrukgebied met een kerndruk van 963 hPa. Een dergelijke storm zou waarschijnlijk in de top 5 zwaarste stormen ooit terecht zijn gekomen. Opvallend: de berekening ervoor (13 januari 00:00) was zelfs nóg iets extremer.

De berekening van zaterdag 13 januari 13:00 pakte extreem zwaar uit met een storm voor donderdagmiddag. Links: windstoten, rechts: luchtdruk.

Ook bijzonder aan de berekening hierboven is hoe precies de storm al getimed werd. Achteraf gezien was de storm weliswaar iets minder sterk en iets eerder. Maar dat een berekening van 5 dagen vooruit maar 3 uur te laat was met de storm is wel knap te noemen!

…Naar een storm in een glas water…

Na de berekening van de zaterdag ging het snel ‘bergafwaarts’ met de verwachting van de storm. Op dinsdag 16 januari was er dan nog maar weinig over van de berekende storm. Er werden windstoten van ‘slechts’ 80 km/uur berekend langs de kust, met een windkracht 7 à 8. Zulke windsnelheden zijn nauwelijks het noemen waard.

De kern van het lagedrukgebied had dan ook een veel hogere luchtdruk, van 984 hPa. Dat is veel hoger dan in de berekening van zaterdag. Dus het leek er steeds meer op alsof het om een storm in een glas water zou gaan…

De berekening van dinsdag 16-01 pakte veel minder krachtig uit met de storm.

En uiteindelijk toch een memorabele storm!

Maar hoe dichter het tijdstip van de storm dichterbij kwam, hoe sterker deze weer in de berekeningen werd. De berekende windstoten werden steeds sterker, en uiteindelijk kwam het ECMWF op de ochtend van donderdag 18 januari met windstoten tot maximaal 147 km/uur. Verder landinwaarts kwam het model met windstoten tot net boven 100 km/uur. Dat bleek ook een vrij nauwkeurige verwachting te zijn. De kerndruk van de storm van 975 hPa was uiteindelijk ook dicht bij de uitkomst van de storm.

Uiteindelijk was de berekening van de storm op donderdagochtend toch zwaarder, met een goede inschatting van de windsnelheden.

Meer dan bijzonder dus!

Om nog even met een laatste memorabel feitje af te sluiten: volgens het stormgetal van Tijm is deze storm de op 7 na zwaarste storm geworden sinds het begin van de metingen. We kunnen achteraf dus wel stellen dat deze storm niet snel meer vergeten zal worden!