Vooral de zuidelijke helft van Spanje en Portugal heeft nu al te maken met (extreme) droogte. Vanaf de herfst is er erg weinig neerslag gevallen. Normaal is dit het seizoen waarbij de watervoorraden weer aangevuld worden. De neerslag bleef echter overwegend beperkt tot het noorden en oosten. Doordat de waterstanden erg laag staan zijn er nu al problemen met de waterkrachtcentrales. Hierdoor kan minder energie (stroom) opgewekt worden. Niet alleen dat is problematisch, ook het gevaar van bosbranden nemen toe en bij droogte kan de temperatuur nog hoger oplopen. Een gevaarlijke cocktail dus.
De autoriteiten in Portugal hebben de exploitatie van vijf waterkrachtcentrales voor de opwekking van elektriciteit al beperkt. In Spanje daalde het volume aan waterreservoirs met 45 procent. Volgens de Spaanse weerdienst werden Andalusië in het zuiden en Catalonië in het noordoosten van het land het zwaarst getroffen.
In Portugal was de situatie in december al drastisch verslechterd en eind januari heerste er bijna overal in het land matige tot ernstige droogte. Midden in het anders regenachtige winterseizoen had 54 procent van het land te maken met matige droogte, 34 procent ernstige en 11 procent extreme droogte.
Als er niet snel regen valt in februari en maart dan wordt de situatie wat betreft de waterhuishouding in de provincie Málaga erg kritisch, aldus experts. Er zijn vijf grote stuwmeren in de provincie Málaga die de watervoorziening verzorgen voor miljoenen inwoners en bezoekers van o.a. de Costa del Sol. Deze stuwmeren samen hebben nu 201 kubieke hectometer (hm3) aan wateropslag wat 32,63% van de capaciteit is. In de zomermaanden wordt er in de provincie Málaga tussen de 60 en 90 kubieke hectometer water verbruikt. Met andere woorden, wat er nu is zou voldoende kunnen zijn voor deze zomer maar als er niet snel regen valt en de stuwmeren met vers water gevuld worden, dan is de situatie vanaf de herfst/winter 2022 en begin 2023 kritisch te noemen.
In eerdere artikelen hebben we al beschreven dat we al een hele tijd te maken hebben met een krachtige polar vortex. De polar vortex zien we vooral in de wintermaanden terug. Dit is een lagedrukgebied boven de noordpool die zich op enige hoogte bevindt. Deze hoogte komt overeen met de bovenste lagen van de troposfeer en de onderste lagen van de stratosfeer. Onder dit lagedrukgebied zit zeer veel koude lucht (in)gevangen. Het verschil tussen deze koude lucht en de subtropische lucht uit het zuiden, zorgt voor een actieve straalstroom. De mate waarin deze straalstroom actief is, is vaak het gevolg van de poolwervel. Hieronder een citaat uit een artikel van Lars over de poolwervel.
Een extreem sterkere poolwervel vergroot de kans op een sterke westelijke stroming. Dat betekent: wisselvallig weer met een afwisseling van zachte en koele lucht vanaf de oceaan. Boven Zuid-Europa (en soms ook Centraal-Europa) is er dan vaak hoge druk aanwezig met zeer zachte lucht. Dat zagen we bijvoorbeeld rond de jaarwisseling van 2021-2022.
Die hogedruk is er dus gekomen. Het Azorenhoog had Spanje en Portugal stevig in haar greep. Logisch, de straalstroom was en is nog steeds sterk waarbij er niet vaak meanderingen kunnen voorkomen. De straalstroom is dan dus vaak rechtlijnig. De straalstroom markeert de grens tussen polaire lucht uit het noorden en (sub)tropische lucht uit het zuiden. Het Azorenhoog blijft op zijn plek, of er ontstaan weer nieuwe exemplaren en beïnvloed het weer in Zuid-Europa. (lees overwegend droog).
We zien nu een hoop elementen die het droge en ook warme weer (in Zuidwest-Europa) kunnen gaan voortzetten of zelfs nog kunnen gaan versterken. De lente komt eraan en de zon wint aan kracht. Verdamping gaat hierbij steeds sneller. Bovendien loopt op een droog land de temperatuur verder op dan bij natte condities. Zo is ook Spanje onderhevig aan steeds meer woestijn-achtig gebied. Zelfs met een aanvoer over het (steeds warmer wordend) zeewater is het makkelijk om hoge ogen te gooien qua temperatuur. Aanvoer over zee is natuurlijk wat verkoelend, maar het helpt niet mee als deze steeds verder oploopt. Al praten we hierbij over enkele tienden van een graad, maar het zijn wel alle beetjes bij elkaar.
We zien een behoorlijke temperatuurafwijking terug in vooral het zuidelijk deel van het Iberisch Schiereiland. Het kwik loopt nu al makkelijk op naar 20 graden of meer en dit gaat de komende dagen/weken steeds gemakkelijker (onder dezelfde condities) met het steeds krachtiger worden van de zon. Op de lange termijn worden al temperaturen verwacht van 25 graden en zelfs nog hoger.
Het is dus wachten op het inzetten van een ander stromingspatroon om het tij de doen keren. Helaas ziet het er nog niet naar uit dat dit snel gaat gebeuren. Bovendien kan met het draaien van de wind naar het zuiden, de warme subtropische lucht op transport naar het noorden. Het is dus niet onbedenkelijk dat ook de Benelux te maken gaat krijgen met hoge temperaturen later in de lente en in de zomer. Voorwaarde is dan wel dat de kracht van de straalstroom afneemt en dus ook de wind kiest voor de zuidhoek. Dat is nu nog allemaal speculatief, maar de seizoensmodellen opteren wel naar een meer geblokkeerd stromingspatroon in West-Europa. Het is dan afwachten voor welke hoek de wind gaat kiezen.
Door de droogte in het zuidelijk deel op het Iberisch Schiereiland zijn de waterstanden in veel gebieden erg laag. Dit kan tot grote problemen gaan zorgen voor het opwekken van de energie. Bovendien loopt de temperatuur door het toenemen van de zonkracht, alsmede door de droge grond steeds makkelijker op. Het is afwachten op een ander weerpatroon die deze droogte kan gaan doorbreken. Klimatologisch gezien valt de meeste neerslag echter in de herfst en in de winter. De periode van juni tot september is namelijk de droogste. Het is te hopen op een “wonder”om het tij snel te doen keren. Brandgevaar ligt echter ook op de loer.
Arjan is van kinds af aan al bezig met het weer. Er gaat geen dag voorbij zonder het weer te analyseren. Deze passie wil hij graag met iedereen delen. Graag schrijft hij dan ook begrijpelijk de weersverwachting uit. Of dat nu gaat over de Alpen of de Benelux, dat maakt voor Arjan niet uit. Sinds 1 januari 2021 is hij werkzaam bij DTN als (gladheids) Meteoroloog.
Je merkt het overal in SalzburgerLand: de locals en de wintersporter zijn simpelweg verliefd op de winter. Een skivakantie, daar houden we allemaal van toch? Maar het wordt natuurlijk nog veel leuker als die vakantie ook nog eens gratis is! Doe hier mee aan de prijsvraag en maak kans op een van de negen wintersportreizen. Elke reis is voor 2 personen. 7 nachten in een 2-persoonskamer in een hotel, inclusief halfpension. Plus twee skipassen voor 6 dagen. Doe mee!
Het bergdecor van Valle d’Aosta in Noord-Italië is adembenemend. Het dal wordt omringd door de hoogste toppen, door de Mont Blanc, de Monte Cervino, de Monte Rosa. Skiën tot 3000 meter en zelfs hoger betekent sneeuwzekerheid tot eind april. Lees hier de reistips en reisverhalen. Lees meer
Kleinschalige pistes, Zweedse koffiepauzes en uitzicht op beboste heuvels: ga wintersporten op z’n Scandinavisch’. Weg van de massa skiën en snowboarden tussen de Zweden en Noren. Bekijk hier de bijzondere winterse reizen van Voigt Travel. Lees meer
Het bergdecor van Valle d’Aosta in Noord-Italië is adembenemend. Het dal wordt omringd door de hoogste toppen, door de Mont Blanc, de Monte Cervino, de Monte Rosa. Skiën tot 3000 meter en zelfs hoger betekent sneeuwzekerheid tot eind april. Lees hier de reistips en reisverhalen. Lees meer
Ortovox produceert volledig klimaatneutraal de allerbeste buitensportkleding en bijbehorende accessoires, ook voor wintersport. Wat in 1980 begon met een revolutionaire lawinepieper heeft dit jaar geleid tot ontwikkeling van een hightech airbagsysteem. Dat natuurlijk naast de kleding en gear die comfortabel, stijlvol zijn en altijd gericht op veiligheid.
Wil je meer weten over Ortovox, bijvoorbeeld over de klimaatneutrale collectie, de Safety Academy met lawinetrainingen of natuurlijk de kleding, klik dan hieronder. In Nederland koop je Ortovox bij TwinSeasons. Lees meer
BBI Travel biedt rondreizen door Noorwegen aan, waarbij je kunt kiezen uit routes door diverse regio’s. Alle rondreizen hebben gemeen dat de fraaist te rijden trajecten en de meest interessante bezienswaardigheden onderdeel zijn van de reis.
De bergpensions, fjordenpensions en gemoedelijke hotels liggen in een prachtige omgeving met ongerept natuurschoon of in levendige plaatsen. Bekijk hier het scherpe aanbod van BBI Travel. Lees meer