Europa | Langdurige hevige neerslag zorgt voor catastrofe, droger weer komt eraan!

Extreme neerslag zorgt voor een rampscenario in een delen van Europa. In Limburg, delen van België en Duitsland zorgt de wateroverlast voor grote chaos met dodelijke slachtoffers tot gevolg. Hoe kon er zo misgaan? Hadden we dit kunnen zien aankomen? Wat is de rol van klimaatverandering en kunnen we ons hier in de toekomst tegen wapenen? En ook belangrijk, wat wordt het weer de komende dagen?

Coverfoto: Landesregierung Rheinland-Pfalz

Lage Landen – Komende uren extreem hoge waterstand

De afgelopen uren is een extreme hoeveelheid neerslag gevallen, die zorgt in Limburg voor grote chaos. De Maas bereikt de komende uren een record hoge waterstand en mogelijke de hoogste ooit gemeten. In onderstaande figuur is het stroomgebied van de Maas (in het groen) en de Rijn (in het blauw) te zien. De Maas is een typische regenrivier en volledig afhankelijk van neerslag in tegenstelling tot de Rijn die ook gevoed wordt door gletsjers.

De actuele waterstand van de Maas is hier te vinden: Rijkswaterstaat

bron: Deltares

België en Duitsland – Enorme chaos en veel slachtoffers

Bij onze zuider- en oosterburen lijkt de chaos nog groter en heeft het ook tot meerdere dodelijke slachtoffers geleid. Een selectie van enkele overstromingsbeelden hieronder:

Die #Unwetter-Katastrophe in #RLP hat Tote und Verletzte zur Folge. MP #Dreyer: "Mein Mitgefühl gilt den Opfern der Hochwasserkatastrophe." Minister #Lewentz: "Die schlimmen Unwetter haben Rheinland-Pfalz mit erbarmungsloser Wucht getroffen." ➡️ https://t.co/YOrGUFf4O9 pic.twitter.com/p0c9Qe5Jki

— Innenministerium RLP (@innen_rlp) July 15, 2021

This is why we strike! To demand for climate justice for the people and the planet!
Stop denying the existence of the climate crisis #UprootTheSystem pic.twitter.com/cXtfb4gw8M

— Rise up Movement (@Riseupmovt) July 15, 2021

https://twitter.com/Meteovilles/status/1415554539265138691

Flooding in Insul, Germany, on Thursday. Due to heavy rain, the Ahr river dramatically went over the banks the evening before.

At least 40 are dead and dozens are missing as floods sweep Germany, western Europe.

Latest: https://t.co/1FHlsiM2Mq

📷 Michael Probst / AP pic.twitter.com/A77vndptNk

— NBC News (@NBCNews) July 15, 2021

Alpen – Ook veel neerslag en overstromingen

Niet alleen in Nederland, België en Duitsland is veel regen gevallen, maar ook in de Alpen hebben ze te maken met veel neerslag en grote rivierafvoeren. Zo hebben onder andere Zurich en Luzern te maken met record hoge waterstanden.

Heute Morgen erreichte der #Abfluss in der #Reuss in #Luzern 458 m³/s. Seit 1922 war der Wert nur einmal höher, nämlich beim #Hochwasser von 2005. 👉 Aktuelle Pegelstände von Flüssen und Seen im Überblick: https://t.co/C8v6zB2pCk ^is pic.twitter.com/K1IcTSzwk2

— SRF Meteo (@srfmeteo) July 15, 2021

Klimaatverandering en klimaatadaptatie

Na een aantal warme en droge zomers op rij, hadden sommige mensen deze grote hoeveelheid neerslag niet zien aankomen. De zomers zouden toch steeds droger en heter worden?

Hoewel de wateroverlast niet een direct een gevolg van klimaatverandering hoeft zijn, past het toch in de trend van klimaatverandering waarbij extreem weer vaker voor gaat komen. Het KNMI benoemt dat klimaatverandering zorgt voor:

• meer neerslag, doordat warmere lucht meer waterdamp kan bevatten;
• grotere jaar-op-jaar fluctuaties in de neerslag;
• een toename van het aantal dagen met hevige neerslag.

Bron: Klimaatbericht KNMI, 15 juli

Klimaatverandering moeten we enerzijds tegengegaan (mitigatie), maar aangezien de klimaatverandering al is begonnen zullen we ons ook moeten gaan aanpassen (adaptatie). In Nederland is hiervoor een Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie opgericht. Het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie is een gezamenlijk plan van gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk om Nederland klimaatbestendig en waterrobuust te maken. Dit plan moet ervoor zorgen dat wateroverlast, hittestress, droogte en de gevolgen van overstromingen worden aangepakt. De wateroverlast van nu laat zien dat dit ook hard nodig is.

Eerder was er op onze website ook een artikel te lezen over onderzoek hoe het risico op overstromingen kan worden tegengegaan in de Alpen:

https://www.alpenweerman.nl/nature-based-solutions-tegen-overstromingen-in-de-alpen/

Weerbericht – Drogere periode in het vooruitzicht!

Op dit moment valt er nog neerslag in België, wat ook in het stroomgebied van de Maas valt. De Maas bereikt vannacht haar hoogste waterstand en lijkt daarna langzaam weer te gaan dalen. De Rijn zal echter de komende dagen nog verder doorstijgen en in de loop van het weekend bij Lobith een verhoogde waterstand bereiken.

Na de neerslag vannacht lijken we een droge periode tegemoet te gaan. Een aantal dagen op rij wordt niet toe nauwelijks neerslag verwacht. Ook gaan de temperatuur weer wat omhoog, maar blijft het enigs fris aanvoelen met een wind uit noordelijke richting.

In de Alpen daarentegen is het nog niet gedaan met de neerslag. Met name in Oostenrijk kan opnieuw veel neerslag gaan vallen de komende dagen. Pas na het weekend lijkt droger en warmer weer te gaan worden. Temperatuur blijft liggen rond gemiddelde waarden en op de lange termijn ziet het ernaar uit dat het nog koeler wordt.