Alpen: winterse prik door orkaan Fiona?

De dagen worden korter, de nachten frisser, oftewel… de winter komt langzaam dichterbij! Op zaterdag 17 september viel in de Alpen op hoger gelegen delen al wat sneeuw. Midden volgende week, rond woensdag 28 september, kan er weer een winterse prik volgen. Opvallend vinden we de oorzaak hiervan meer dan 7000 km verderop, door een orkaan genaamd Fiona. Hoe dat zit lees je in deze blog!

We beginnen met een kijkje naar het gekke verband: hoe ver uit elkaar de orkaan en de Alpen nu wel niet liggen. Daarna gaan we de uitleg door in twee stappen: eerst door te kijken naar de koers van Fiona; vervolgens door de link te maken naar het Europese weer. Off we go!

Fiona en de Alpen: twee andere wereld(del)en

Een winterse speldenprik in Europa door een orkaan meer dan 7000 km ver weg. Een orkaan die ook nog eens samengaat met een enorme hoeveelheid warme en vochtige lucht. Het klinkt waarschijnlijk als een nogal vreemd verband. Hieronder zie je hoe groot de afstanden zijn waarover we het hebben, dat maakt het waarschijnlijk nog wat gekker om te beseffen…

Stap 1: orkaan Fiona’s koers naar Canada

Hoe groot de afstand ook moge zijn, orkaan Fiona gaat zeker invloed hebben op het weer in de Alpen (en ook de Benelux) over ongeveer een week. Maar hoe dan? Misschien is het eerste wat in je opkomt, dat Fiona recht naar Europa koerst. Maar dat is niet het geval. De sleutel zit wel in de toekomstige koers van Fiona, maar dus niet in een eventuele koers naar Europa.

Het blijkt namelijk dat deze orkaan recht naar de oostkust van Canada gaat trekken (zie hieronder). Deze wordt daar op zondag 25 september verwacht. Omdat de orkaan dan niet meer beschikt over warm zeewater, is deze dan omgetoverd tot een ‘normaal’ lagedrukgebied zoals we die ook op de weerkaarten in Europa zien. Maarrr… bij Fiona gaat die omvorming wat wilder dan normaal!

Fiona gaat namelijk voortreffelijke hulp krijgen bij deze omvorming. Dat zorgt ervoor dat de orkaan niet flink verzwakt tijdens de omvorming naar een ‘normaal’ lagedrukgebied zoals normaal het geval is. In plaats daarvan wordt ze een zeer krachtige storm voor de kust van Canada. De luchtdruk in de kern van de dan ex-orkaan kan zelfs dalen naar ongeveer 930 hectopascal; zulke waarden zie je alleen bij de krachtigste lagedrukgebieden op de Atlantische Oceaan!

Stap 2: Hoe Fiona bij Canada zorgt voor kou in Europa

Nu we weten hoe Fiona’s koers gaat zijn blijft natuurlijk nog een grote vraag open: hoe zorgt een krachtige storm bij Canada voor kou in Europa?

Dat zit zo: als er een orkaan zich omvormt tot een krachtig lagedrukgebied in het hogere noorden, dan komen daar grote hoeveelheden energie vrij. Deze energie zorgt ook stroomafwaarts ervoor dat het weer op zijn kop wordt gezet. Hoe dat in zijn werk gaat, en hoe dat vervolgens leidt tot kou in Europa, zie je in de animatie hieronder!

Om een beeld te geven: de animatie laat de situatie zien tussen donderdag 22 en woensdag 28 september. De witte lijnen geven de luchtdruk aan de grond aan. De kleuren geven de temperatuur aan op ongeveer 1500 meter hoogte. Links op de kaart zie je de oostkust van Canada, terwijl midden-rechts Europa is te zien. Fiona is op 25 september duidelijk herkenbaar aan het gebied links op de kaart met veel lijnen dicht op elkaar.

Het blijkt dus dat ex-orkaan Fiona ervoor zorgt dat er een krachtig hogedrukgebied ontstaat boven de Atlantische Oceaan. Kou, die dan bij Groenland ligt, stroomt vervolgens naar het zuiden aan de oostflank van dit hogedrukgebied. Deze kou loopt vervolgens regelrecht naar Europa.

Komt de kou ook echt?

Nu is natuurlijk de vraag: bereikt de kou ook echt de Alpen, en gaat er ook sneeuw vallen? Berekeningen van verschillende weermodellen zijn het er nog niet over eens. De kou weet het noordwesten van Europa waarschijnlijk wel te bereiken. Maar of dat ook geldt voor de Alpen is nog de vraag. Mocht dat gebeuren, dan zou er zomaar 20-40 cm sneeuw kunnen vallen tot ongeveer 1500 meter hoogte. Aangezien de stroming uit het noorden komt, zullen vooral de noordelijke delen van de Alpen ‘in de prijzen vallen’. Maar gezien de onzekerheid is dat dus nog even afwachten!