Een blokkade en met name de zgn omega blokkade kan van een week tot een maand duren en heeft een ingrijpende invloed op de algemene circulatie en het weer in een groot gebied. Ze komen vooral voor in het voorjaar en aan de oostzijde van de oceanen en vooral op het noordelijk halfrond.

Het hogedrukgebied ontstaat uit golven in de westelijke hoogtestroming bij het polaire front. De bovenstroming bestaat uit lange golven met daarop kortere die zich kunnen ontwikkelen tot depressies. Als echter vooral de (hoogte) rug sterk toeneemt kan zich ook een afgesloten hoog vormen (afkoppelen van de hoogtestroming). Dit gaat vervolgens gepaard met een sterke convergentie (samenstromen van lucht) in de hogere atmosfeer waarna het hoog vrijwel stationair kan worden.

Adiabatische compressie / verwarming
In de bovenlucht is dit hogedrukgebied relatief “warm” (te zien aan de rode en oranje kleuren op de 500 hpA geopot kaarten /drukvlak). Deze “warmte” wordt veroorzaakt door de dalende luchtbewegingen (subsidentie) op grote schaal binnen het hoog . Door de dalende luchtbewegingen wordt de lucht warmer en gaat ze uitzetten (adiabatische compressie / vergelijk met een fietspomp).

Hier zal de temperatuur dus steeds verder gaan stijgen (adiabatische verwarming).  Door de subsidentie wordt de lucht niet alleen warmer maar ook steeds droger (vergelijk met de föhnwind). Tegelijkertijd ontwikkelt zich in de onderste atmosfeer een koude grenslaag met duidelijk lagere temperaturen (afkoppeling van de hoogtestroming). Hierdoor zullen de dauwpunten gaan dalen en in de wintermaanden (sterk) negatief gaan worden en dit is gunstig voor de sneeuw / sneeuwdek. Waarom?

Dauwpunt temperatuur
Dit is de temperatuur van de lucht als de lucht wordt afgekoeld tot 100% luchtvochtigheid zonder dat de hoeveelheid vocht in deze lucht verandert. Een voorbeeld van dit proces is als er door uitstraling mist ontstaat (DP en LT dicht bij elkaar). De dauwpunt temperatuur wordt daarom gebruikt als een mate voor de absolute hoeveelheid vocht in de lucht. Hoe droger de lucht, hoe lager het dauwpunt. Droge lucht en dus negatieve dauwpunt temperaturen zijn per definitie gunstig voor het sneeuwdek.

Sublimatie sneeuw
`Sublimatie` is de directe overgang van een stof uit de vaste fase naar een gasvormige fase. Zo kan bijvoorbeeld sneeuw of ijs in strenge winters bij erg droog weer (lage negatieve dauwpunten) direct sublimeren naar de gasvormige fase. Daarbij wordt de vloeibare (smelt) fase dus overgeslagen.

Bij lage dauwpunten gaat sneeuw dus direct over in waterdamp. Deze waterdamp wordt vervolgens aan de atmosfeer afgegeven. Aangezien bij dit proces , net als verdamping, energie (warmte) verbruikt wordt smelt de sneeuw niet. Tevens ontstaat bij weinig stroming (wind) door het hier bovengenoemde proces boven de sneeuwlaag een soort koudelaagje wat de sneeuw als het ware extra beschermd en dus ook weer evt verder smelten tegengaat. Zelfs bij een lucht temperatuur van 5 °C tot 10 °C smelt de sneeuw niet.

Albedo effekt
Verder hebben we ook nog te maken met de gunstige werking van het zogenaamde albedo effect. Albedo geeft de mate aan waarin (zonne)straling (warmte) wordt teruggekaatst door een bepaald object. Deze terug straling  is onder meer afhankelijk van het materiaal van een object of het soort oppervlak op aarde. Algemeen geldt hoe donkerder hoe minder terugkaatsing!

Het albedo van de aarde als geheel ligt tussen de 30-35 procent. De weerkaatsing vindt enerzijds plaats door wolken en anderzijds via het aardoppervlak. Het albedo van verse sneeuw ligt bijvoorbeeld op 80 procent terwijl er via een dicht bos slechts 10 procent wordt teruggekaatst.

Tevens wordt er door een dikkere wolk meer zonnestraling gereflecteerd dan door een dunnere wolk. Van grote invloed op het albedo is ook de hoek waarin de straling het oppervlak bereikt als ook de structuur van de oppervlakte. Gladdere oppervlakken reflecteren meer licht dan ruwere oppervlakten.

Sneeuw straalt dus meer warmte (energie) uit dan donkere objecten, dit is dan ook de rede dat de sneeuw op de daken en donkere voorwerpen sneller zal smelten dan op de piste. Één en ander natuurlijk afhankelijk van de kritische grenzen t.a.v lucht en dauwpunt temperatuur.

Wanneer we dus de weerkaarten erbij pakken is het zaak om niet enkel af te gaan op de luchttemperatuur ( T2m, T850 hPa) maar veel meer te kijken naar de dauwpunten of ook theta-E temperaturen in samenhang met de (hoogte) drukvlakken, de stroming en wind.

Opgemerkt dient ook nog te worden dat bovenstaande met name opgaat voor de wintermaanden, naarmate de zon in het voorjaar meer kracht gaat krijgen zullen de kritische grenzen t.a.v. de hierboven genoemde parameters en grenzen en in relatie met smelten sneller worden bereikt!  Daarbij moeten we ook nog opmerken dat technische sneeuw (kunstsneeuw) minder gevoelig is voor hogere temperaturen.

Voor de wintersporters mogen dus stellen dat de warmbloedige hogedruk eerder een zegen is, voor de winter liefhebbers met sneeuw en ijs echter een “vloek” geheel afhankelijk natuurlijk van hoe we het weer zelf ervaren en er tegenover staan!

Vragen, reacties, opmerkingen of andere feedback gaarne in ons forum! Ciao

Alpenweerman forum online.

Alpenweerman bestaat alweer meer dan 4 jaar. Iedere dag krijgen wij vragen binnen van onze bezoekers. Via Facebook, Twitter en Instagram. Wij hebben daarom een forum in het leven geroepen om hier te praten en discussies te voeren over het weer in de Alpen en de Benelux, de weerkaarten, achtergrondartikelen, sneeuw, storm en alles wat daarmee samenhangt.

Heb jijzelf een vraag over het weer of wat daarmee gemoeid gaat of gewoon lekker mee kletsen en discussiëren? Ook daarvoor kun je nu op ons forum terecht.

Join us nu en praat mee.
https://www.alpenweerman.nl/community/

Mocht je interesse hebben om binnen het Alpenweerman platform te participeren of om ons team te komen versterken  (Alpenweer, Benelux-weer, IT, marketing, bloggen, vloggen, sociale media. forum) neem dan contact met ons op via info@alpenweerman.nl