Alpen - Stratosferische "dwalingen" na een winterse week ?!

Algemeen; tussen hogedruk  Gotthard met kern boven Scandinavie en hoog Frido met kern boven Frankrijk en lagedruk – Marielou – boven oost Europa liggen de Alpen in een noordelijke hoogtestroming waarmee toenemen koude polaire lucht wordt aangevoerd. Geleidelijk neemt de invloed van hoog Frido toe en komt er van west naar oost geleidelijk een einde aan de Nordstau neerslag. De rest van de week verloopt winters, grotere neerslaghoeveelheden worden er niet verwacht.

Afnemende Nordstau en nog kouder

Geleidelijk komt er een einde aan de Nordweststau en de sneeuwval die vooral de noordelijke Alpen eindelijk dan ook van een verse laag sneeuw heeft voorzien. De van te voren verwachte neerslaghoeveelheden van 100 tot 150 cm werden echter niet gehaald en meest viel er tussen de 30 en 70 cm, lokaal hogerop ook nog meer. Inner-alpin viel minder sneeuw en hier in Oberwallis viel het met de verwachte sneeuw tegen.

Tot gisteravond was het hier in Oberwallis (Termen) tot een hoogte van 1100 meter nog gewoon groen en viel er in totaal nog geen 5 mm aan neerslag. Hogerop in de Stau van de bergen viel 10 tot 30 cm maar ook dit is duidelijk minder dan verwacht.

Belangrijkste oorzaak van de tegenvallende neerslaghoeveelheden was vooral de stormachtige wind met hogerop (zware) storm. Opgemerkt dient nog wel te worden dat de neerslaghoeveelheden al naar gelang de oro en topgrafie als ook door de sterke wind ook op kleinere schaal soms strek uiteenliepen. Hieronder een impressie van de sneeuw;

Toenemend hogedruk invloed
Pakken we de weerkaarten erbij dan zien we nog steeds die noordwestelijke hoogtestroming waarmee koude lucht vanuit het hoge noorden tot ver naar het zuiden van Europa wordt getransporteerd. Omdat hoog – Frido – met kern boven centraal Europa zijn invloed geleidelijk wat naar het oosten toe uitbreidt gaat de Nordweststau er geleidelijk uit.

Als eerst gaan we dat in de noordelijke Zwitserse Alpen merken, gaandeweg de dag dan ook naar het oosten toe. Vooral in de ochtend kan het in de Nordstau van de oostelijke Alpen nog aanhoudend en ook intensief sneeuwen. De sneeuwvalgrens ligt meest tussen de 300 en 500 meter.

Volg het weer in de Alpen ook via deze webcams  met zoekfunctie land, plaats

De harde tot stormachtige wind neemt van west naar oosten geleidelijk verder in kracht af.  De temperaturen variëren van om of net iets boven het vriespunt tot 4 a 6 graden in het zuiden. Op 2000 meter vriest het een tussen de 4 en 10 graden (west naar oost). Het zuiden heeft door de noordelijke stroming te maken met betere condities, hier is het droog en hoe verder naar het zuiden hoe meer zon.

In de avond en nacht dan overal verder opklarend en met een wegvallende wind kan het in de koude lucht en in het bijzonder boven de verse sneeuw sterk gaan afkoelen. Op uitgebreide schaal gaat het matig tot streng en in de hogere dalen ook zeer streng vriezen. Hoever het kwik uiteindelijk onder zal gaan zal vooral bepaald gaan worden in hoeverre het onder een heldere hemel kan “uitstralen”.  De oostelijke delen houden nog meer bewolking en hier wordt het minder koud, ook kan er hier aan de noordkant nog sneeuw vallen.

Koud
Na een “koude start” op de woensdag mogen we overdag een een mooie winterdag begroeten met vooral in de bergen veel zon. In hoeverre dit ook voor de lagere delen en dalen zal gaan lukken valt nog te bezien in verband met mist of Hochnebel. Bovengrens meest tussen de 800 en 1200 meter. De temperaturen komen overdag nog iets lager uit. In de loop van de middag krijgen de westelijke Alpen te maken met wat opkomende warmtefront bewolking. Laatste vlokken vallen dan nog in het oosten.

Donderdag en vrijdag krijgen we te maken met een mix van wolken(velden) en opklaringen en lokaal weer de mist en Hochnebel. De temperaturen handhaven zich vooreerst nog op een winters niveau met ook in het Alpenlaag en voorland maxima van rond of onder het vriespunt.

Samenhangend met een depressie die komende vanaf de Golf van Lion (zuid Frankrijk) via Corsica en Italië naar Griekenland trekt krijgen met name de zuidelijke Alpen te maken met wat meer bewolking waaruit ook wat neerslag (sneeuw) kan vallen.

Atlantische depressies versus noordelijk hogedruk bolwerk
In het weekend gaat het dan spannend worden wanneer een  actieve depressie op de noordelijke Atlantische Oceaan en het hogedruk bastion boven noord Europa de krachten met elkaar gaan meten. Centraal Europa en de Alpen komen dan in een soort niemandsland te liggen.

Zaterdag zitten dan waarschijnlijk nog aan de koude winterse kant van het geheel (hoog / oost) vanaf zondag op nadering van een aparte (rand)storing.

Ofschoon de weermodellen dan wat meer en dan wat minder steeds weer de zachtere “Atlantische” invloeden berekenen is het nog maar de vraag of dan wel in welke mate dit ook daadwerkelijk zal gaan lukken. Het zou me dan ook helemaal niets verbazen wanneer de verzachting er niet of slechts gedeeltelijk gaat komen alvorens het  vanuit het westen weer gaat afkoelen en het op de nog wat langere termijn (en richting de feestdagen) opnieuw evolueren naar een veel kouder winters weertype!

Het wordt nog interessanter wanneer we ook een blik werpen op hetgeen zich hoger in de atmosfeer (troposfeer en stratosfeer) afspeelt!

Het geheel is, ofschoon we proberen het zo begrijpelijk mogelijk weer te geven, misschien wat complex als ook technisch maar de “weer geïnteresseerden” wil ik dit toch niet onthouden.

Zie ook de eerder geschreven bijdrage van Lars van Galen  – Actie in de bovenkamer – de poolwervel wankelt Meer informatie en achtergrond informatie over de polar vortex vind je in andere bijdrages op de site en in onze WIKI

Opwarming stratosfeer = afzwakken polar vortex
Op de wat langere termijn zien we dat door brekende planetaire golfwerking de langgolvige Rossby golf – golfgetal 1 – als het ware over de top slaat respectievelijk breekt (vergelijk met een golf op het strand) Hierdoor gaat hogerop in de atmosfeer in de flanken van de met zeer koude lucht gevulde polar vortex veel warmere lucht instromen. Met het instromen van die warmere lucht verliest de polar vortex gaandeweg aan kracht en zwakt af met alle gevolgen van dien (split, verplaatsing /displacement).

Dit fenomeen van brekende planetaire (Rossby) golven en de opwarming van de stratosfeer zien we in een doorsnee winter regelmatig optreden. Daarbij maakt men onderscheid tussen een sterke opwarming van de stratosfeer (major stratospheric warming of sudden stratospheric warming) van meer dan 50 graden per week en een zwakkere opwarming (minor stratospheric warming) van tenminste 25 graden.

Wanneer delen van de stratosfeer plotseling tientallen graden opwarmen zet de lucht enorm uit (expansie door warme lucht). De drukvlakken (geopotentiaal) komen dan verder uit elkaar te liggen met daarbij ook een flinke stijging van de geopotentiale drukvlakken

Koude filamenten
Wanneer de opwarming zich vervolgens verder naar beneden voortplant (ketting reactie) komen ook op lagere “etages” de drukvlakken hoger te liggen. Zo kan bijvoorbeeld het 10 hPa vlak plaatselijk tot 31,5 km stijgen, dat is maar liefst zo’n  3,5 km hoger dan de oorspronkelijke kern van de polar vortex . De drukverschillen met de randen van de polar vortex  nemen vervolgens snel verder af waardoor de polar vortex van bovenaf en aan de flanken wordt afgebroken. Is de drukstijging sterk en ook snel genoeg dan zien we ook de ommekeer van een westelijke naar een oostelijke zonale wind.

Aan de flanken van de uit het lood geslagen en afgezwakte polar vortex zien we dan restanten van de oorspronkelijke zeer koude polar vortex  zijwaarts worden uit gedreven.

Het zijn met name deze kleinere gebiedjes (filamenten) met het lagere gepotententiaal en gevuld met koude lucht die tot heftige winterinvallen (artic outbreaks) op het noordelijk halfrond kunnen leiden. Deze kouuitvallen vanaf de pool kunnen zowel plaatsvinden boven de USA als boven Europa.

Het  afzwakken van de polar vortex (koude vortex) met zelfs een “split” of “verplaatsing” en de daarmee samengaande  teleconnecties met een vertraging van 2 tot 5 weken naar de lagere atmosfeer (troposfeer) in de tweede helft van december en met de start van het nieuwe jaar kan wintertechnisch dus gunstig gaan uitpakken. Immers de kansen op een geblokkeerd stromingspatroon zullen dan door het afzwakken van de zonale stroming toenemen (negatieve NAO-AO). Zaak is dan wel dat  we aan de koude kant van het geheel terecht komen (hoogte trog / retrograde noordelijke blokkade)! Wellicht dat we in het verdere vervolg daar wat mooie plaatjes van kunnen laten zien en het liefst weer boven onze hoofden 🙂

Hoe dan ook, het laatste woord over de ontwikkelingen vanaf het weekend en de periode daarna is nog niet gesproken en hoe heet het zo mooi “Die Hoffnung stirbt zuletzt“.

Samengevat; deze week en deels het weekend nog een koude noordoostelijke stroming. In het weekend van west naar oost verzachting,. Volgende week zonaal en geleidelijk weer wat kouder, in de bergen toenemende sneeuwkansen. Op de langere termijn, 12 a 15 dagen stijgende kansen op kouder winterweer (retrograde noordelijke blocking / poolhoog)b

We gaan het allemaal verder volgen en in kaart brengen. Tot zover voor nu, een fijne dag en graag tot een volgende keer. Ciao vanuit een mooi opgeklaard Termen in Oberwallis

Meer Webcams vanuit Oberwallis vind je via Meteo-Oberwallis

Lawinegevaar, klik op kaart voor – land / regio 

Meer weer en foto’s vind je op Facebook  Instagram en/of Twitter. Ook zijn we natuurlijk blij met steun in de vorm van LIKES en FOLLOWS. Foto’s zien we graag tegemoet op foto@alpenweerman.nl.

Op zoek naar een cadeautje voor de feestdagen? Of wilt u simpelweg een leuke kalender voor 2019?!

Steun AWM en onze weerberichten en diensten en Bestel nu de Alpenweerman Weerkalender! 

Alpenweerman.nl is volop groeiende en heeft steeds meer lezers voor de dagelijkse weerpraatjes voor zowel de Alpen als voor de Lage Landen. Verder verschijnen er met regelmaat ook andere zeer interessante artikelen. Bovendien zijn we eerder dit jaar uitgeroepen tot de snelste stijger en staan we op een hele mooie 6e plaats voor ‘meest effectieve en toonaangevende Nederlandse wintersportwebsite’s 2018′.

Mocht je interesse hebben om binnen het Alpenweerman platform te participeren of om ons team te komen versterken (Alpenweer, Benelux-weer, IT, marketing, bloggen, vloggen, sociale media) neem dan contact met ons op via info@alpenweerman.nl 

Wil je sponsor of partner worden van ‘The fastest rising star at the sky’, dan kan ook geheel vrijblijvend contact met ons worden opgenomen via het genoemde mailadres en vraag dan naar de mogelijkheden.

Wij kunnen de volgende diensten leveren:
Weerbericht op maat! Maak je niet druk om het weer, dat doen wij voor u!

• Eens wat anders!  Excl. compleet verzorgde “Ski Safari ‘s” Wallis (Aletsch / Zermatt – Cervinia).

• Trainingen voor bedrijven, scholen, verenigingen, sponsoren etc..
• Cursussen tbv weerkunde, meteo, weerstations etc..
• Kennissessies op locatie (ook in het buitenland)
• Seminars en Webinars
• NIEUW Excl. compleet verzorgde “Ski Safari ‘s” Wallis (Aletsch / Zermatt – Cervinia)
• Wereldwijde weathercard service
• Ook in de Alpenlanden kan het op locatie geregeld worden.

Wilt u meer informatie of wilt u weten wat wij voor uw kunnen betekenen?
Neem dan contact op met: info@alpenweerman.nl / remco@alpenweerman.nl