Alpen: na storm keert de rust weer terug met zachter weertype
Deze dagen staan in de Alpen in het teken van de storm die overtrekt. Hierbij komt niet alleen veel wind voor, er vallen ook grote hoeveelheden neerslag. In de bergen leverde dit een dik pak sneeuw van regionaal 50 tot 100 centimeter op. Elders vooral regen of zelfs helemaal droog zoals de zuidkant van de Alpen. Met de kerstdagen in zicht keert de rust geleidelijk aan weer terug in de Alpen. De wind gaat afnemen en de neerslag trekt weg. Wel wordt het zacht en ligt de vorstgrens relatief hoog. Alle details over de komende dagen in dit nieuwe weerbericht.
Vrijdag stormde het in de Alpen. Voor diverse weertypen zijn waarschuwingen afgegeven in de Alpenlanden: veel neerslag (sneeuw en regen), wind en een verhoogd lawinegevaar. In de dalen kwamen zware windstoten voor, maar in de bergen kwamen nog veel hogere windsnelheden voor. Op grote schaal zijn windstoten van meer dan 120 kilometer per uur gemeten. Op diverse bergtoppen zijn uitschieters van ruim 150 km/h voorgekomen. In onderstaande tabel is een selectie van de hoogste uitschieters gegeven:
Station | Hoogste windstoot |
Gornergrat (Zwitserland, 3.139m) | 151 km/h |
Jungfraujoch (Zwitserland, 3.581m) | 154 km/h |
Crap Masegn (Zwitserland, 2.480m) | 152 km/h |
Galzig (Oostenrijk, 2.079m) | 159 km/h |
Feuerkogel (Oostenrijk, 1.618m) | 156 km/h |
Graun Elferspitze (Italië, 2.926m) | 181 km/h |
Taubenstein (Duitsland, 1.615m) | 233 km/h |
Naast de wind viel ook heel veel neerslag. Regionaal viel sinds donderdagochtend aan de noordkant van de Alpen 50 tot 100 millimeter neerslag. De sneeuwvalgrens lag vrijdag tussen de 800 meter in Oostenrijk tot 1400 meter in de Franse Alpen. Wel steeg de sneeuwvalgrens gedurende de dag door de aanvoer van zachtere lucht. Boven de sneeuwvalgrens hebben deze grote hoeveelheden neerslag een dik pak sneeuw achtergelaten. Regionaal meer dan 50 centimeter sneeuw, lokaal richting 1 meter. Door de harde wind kunnen op hellingen lokaal grote verschillen ontstaan. Op de ene plaats waait de sneeuw weg en wordt elders weer afgezet.
De combinatie van veel neerslag (regen en sneeuw) en wind zorgt voor een verhoogd lawinegevaar. Het huidige niveau is niveau 3 tot 4 op een schaal van 5.
Komend weekend: geleidelijk aan rustiger weer
Op zaterdag sneeuwt het nog in de oostelijke helft van de Alpen, en dan met name aan de noordkant. Hier valt regionaal nog 10 tot 30 millimeter neerslag en sneeuwt het boven de 1100 tot 1500 meter. In de westelijke helft trekt de neerslag weg en komen er vanuit het westen meer opklaringen voor. Wel staat er nog altijd veel wind. Op de bergtoppen in de westelijke helft van de Alpenhoofdkam komen windstoten van 80 tot 120 km/h voor. Lokaal zijn uitschieters van meer dan 120 km/h mogelijk. In de oostelijke helft staat de meeste wind. Met op grote schaal, ook in het noordelijke laagland van de Alpen, windstoten van 90 tot 120 km/h. Op de bergtoppen komen lokaal windstoten van meer dan 140 à 150 km/h voor.
Ten zuiden van de Alpenhoofdkam is het juist zonnig, al waait ook hier in de buurt van de Alpenhoofdkam een stormachtige wind. Gedurende de dag trekt de neerslag in de oostelijke helft van de Alpen ook steeds meer weg en komt er ruimte voor opklaringen. Ten noorden van de Alpenhoofdkam liggen de temperaturen op 1500 meter tussen de -1 en 2 graden. Aan de andere kant, ten zuiden van de hoofdkam, is het mede dankzij een krachtige föhnwind een stuk warmer. Op 1500 meter hoogte wordt het tussen de 10 graden in het westen van Italië tot 4 graden in Karinthië.
Op zondag neemt de wind wat meer af, al is deze in de bergen nog altijd krachtig met windstoten tot 90 km/h. De dag begint droog met een afwisseling van wolkenvelden en opklaringen. In de loop van de dag trekken een aantal buien vanuit het noorden over de Alpen. Hierbij gaat het vooral om Zuid-Duitsland, het noorden van Oostenrijk en noordoosten van Zwitserland. Grote hoeveelheden worden niet verwacht, slechts enkele millimeters. Door de aanvoer van zachtere lucht ligt de sneeuwvalgrens wel een stuk hoger: tussen de 2100 meter in het westen tot 1800 meter rondom Salzburg.
Kerstdagen: rustiger, maar zacht weertype
Met de kerstdagen lijkt de rust toch echt terug te keren in de Alpen. Dankzij de uitloper van een hogedrukgebied boven Spanje hebben de westelijke helft en de zuidelijke Alpen de beste papieren voor een rustige wintersportdag. Hier gaat de wind op eerste kerstdag al steeds meer afnemen en komen opklaringen voor. Aan de noordkant van de Alpen zal de wind nog altijd merkbaar aanwezig zijn, maar stormachtig is het dan niet meer. Ook komen hier meer wolken voor en valt lokaal een bui. Met een sneeuwvalgrens van 2000 tot 2200 meter is het zacht in de Alpen. Zo ligt de 0-gradengrens op eerste kerstdag tussen de 3100 meter in de Franse Alpen tot 2500 meter in Salzburg. In de lagergelegen dalen, zeker als de zon de ruimte krijgt, zullen de temperaturen de dubbele cijfers kunnen halen. De maxima liggen op eerste kerstdag tussen de 7 en 12 graden.
Op tweede kerstdag is het weerbeeld vergelijkbaar met eerste kerstdag: opklaringen afgewisseld met wolkenvelden. De wind zal op de bergtoppen ten noorden van de Alpenhoofdkam nog wel merkbaar aanwezig zijn, maar elders is er weinig wind. Wel komt iets minder zachte lucht in de buurt van de Alpen. Hierdoor kan de vorstgrens wat lager komen te liggen dan eerste kerstdag, maar de verwachting is nog te onzeker om hier een duidelijke uitspraak over te doen.
Blik op de rest van week: toenemende kans op koelere lucht
Na de kerstdagen neemt de kans op de aanvoer van koelere lucht toe. De wind draait namelijk naar een wat meer westelijke tot noordwestelijke richting. De kansen dat de Alpen ‘echte diepvrieskou’ krijgen zijn vooralsnog klein. Wel lijkt het erop dat de zachte lucht waar we tijdens de kerstdagen mee te maken hebben wordt verdreven. Daarnaast is de kans op neerslag klein, maar “Kaiserwetter” zit er voorlopig nog niet in. Richting volgend weekend nemen de kansen op neerslag weer toe. Dan zien we ook mogelijkheden in de weerkaarten dat de zuidelijke helft van de Alpen weer eens een kans op neerslag en sneeuw krijgt. Die regio is al een tijdje overgeslagen qua neerslag en sneeuw. Daarover meer in de weerberichten na de kerstdagen.
Reisweer richting de Alpen
Komend weekend is het onderweg richting de Alpen wisselvallig. Op zaterdag vallen diverse buien op de wegen richting de Alpen. Een groot neerslaggebied vinden we grofweg ten noorden van de lijn Friesland – Salzburg. De meeste reizigers zullen daar dus niet veel mee te maken krijgen. In zowel Frankrijk als Duitsland staat nog altijd veel wind. De westelijke wind waait met een kracht van 5 tot 7 Bft en komen windstoten tot 75 km/h voor. Lokaal op de open hoger gelegen delen in Duitsland kunnen windstoten tot 90 km/h voorkomen. Wie richting de Franse Alpen gaat zal pas ter hoogte van Zwitserland rustiger weer kunnen verwachten met opklaringen. Ook op zondag komen een aantal (stevige) buien voor, al waait de wind wel minder hard. Door de hoge sneeuwvalgrens zal de neerslag in de vorm van regen zijn.
Omslagfoto: Patrick Smit (Mauterndorf/ St. Michael)
Maarten is afgestudeerd met de specialisatie Meteorologie en Luchtkwaliteit aan de Universiteit van Wageningen. Voor deze master heeft hij ook een half jaar aan de Universiteit van Innsbruck gestudeerd.