Alpen - In de bergen veel zon en flinke opwarming

Algemeen; achter een wegtrekkend koufront krijgen we in de Alpen te maken met hogedruk welke de rest van de week voor rustig herfstweer gaat zorgen. Terwijl in de onderste lagen van de atmosfeer vrij vochtige en koude lucht het weerbeeld zal bepalen mogen de berg regionen zich gaan opmaken voor Kaiserwetter en milde condities.

November was vooral te zacht. December start met meer zon

De afgelopen november maand kenmerkte zich vooral aan de zuidkant door veel neerslag en aan grote zon-armoede. Het was met zelfs één van de meest sombere november maanden sinds het begin van de officiële waarnemingen. Zo registreerde bijvoorbeeld Locarno in het zuid Zwitserse Tessin slechts 30 tot 40 % zonne-uren van wat men normaal mag verwachten.

Record novembersneeuw zuidkant
Vooral aan de Alpenzuidkant en de aangrenzende centrale Alpenhoofdkam viel met aanhoudende lagedruk en tijdens diverse Südstau fases extreem veel neerslag.waarbij regionaal tot in de lagere delen en dalen tot meer een halve tot 1 meter sneeuw viel.

Boven de 2000 meter is het november  sneeuwdek daarmee aangegroeid tot 100 tot 150 cm en hogerop ook nog meer. Lokaal ligt er in de hogere dalen aan de zuidkant als ook de inner-alpine gebieden ook nu nog 40 tot 80 cm sneeuw.

Föhnige en milde noord Alpen
Ofschoon de noordelijke Alpengebieden steeds weer met Südföhn te maken hadden en dus minder neerslag en hogere temperaturen hebben ook de aangrenzende westelijk noordelijke Alpenhoofdkam nog het nodige aan sneeuw meegepakt! De lagere delen en dalen hebben hebben met minder sneeuw te doen en veelal is het hier nog gewoon groen, dit geldt speciaal voor de meer oostelijke contreien.

Zeer zachte november
November was bovendien ook een zeer zachte maand en zelfs één van de warmste novembermaanden sinds het begin van de metingen (1871). Dit komt overigens keurig overeen met de prognoses van de de al veel eerder opgemaakte seizoen / maand prognoses.

Laten we hopen dat de modellen voor de komende wintermaanden geen gelijk gaan krijgen en zich deze trend zal voorzetten. Immers, de verwachting is dat met name januari als ook februari te warm zullen gaan verlopen. December zou aanvankelijk ook flink boven normaal moeten gaan verlopen maar inmiddels is dit met de laatste prognoses al weer flink teruggeschroefd en zal voor de Alpen rond normaal moeten gaan uitkomen! Ook februari lijkt met de laatste prognoses niet meer zo warm te gaan verlopen. Hieronder de seizoenprognoses voor de komende wintermaanden. Links de temperatuur anomalie, rechts de neerslag.

De trend met de te hoge herfst temperaturen is overigens een element dat we sinds de jaren 1980 duidelijk steeds weer terugzien.

Voor wat betreft de gemiddelde landelijke herfst temperaturen zien we dat deze sinds het einde van de 19 e eeuw met 1.6 graden is gestegen. Een beeld wat vervolgens weer helemaal aansluit bij de steeds korter wordende  “winters” in de Alpen als gevolg van de global warming.

Hoe dan ook, met de start van de meteorologische winter op 1 december gaat  de atmosfeer gelijk uit een heel ander vaatje tappen waarbij winterweer voorlopig echter (nog) niet aan de orde is.

Voorlopig laatste front
Uitgaande van een nog wat naderende hoogtetrog en depressie boven west Europa / Frankrijk is gisteren een occlusiefront de Alpen binnengetrokken en heeft van west naar oost voor wat neerslag gezorgd. De meeste neerslag viel daarbij in de (zuid)westelijke Alpen en de Jura waarbij het aanvankelijke tot in de lagere delen en dalen sneeuwde.

Verse sneeuw gisteren ook tot in de lage delen van de Zwitserse jura. Foto Andreas Hostettler @wintimet

En een nieuwe laag verse poeder gisteren in de zuidelijke Alpen zoals hier in Macugnaga. Foto Berny Bisselink @BernyBisselink

Overdag trok de neerslag verder naar het oosten en viel er ook elders wat regen of sneeuw. In de westelijke Alpen ging de sneeuw in de lagere delen en dalen geleidelijk weer in regen over waardoor de witte pracht transformeerde naar dooi-sneeuw-drap.

De neerslaghoeveelheden vielen met uitzondering van de zuidwestelijke Alpen over de gehele linie wat bescheidener uit dan de meeste modellen berekenden. Dit had enerzijds te maken met drogere lucht op wat grotere hoogte, anderzijds door een opstekende föhn. Mede ook door de föhn hadden we ook nog eens te maken met grote verschillen in temperaturen en sneeuwvalgrens.

Sneeuw viel er vooral in de westelijke Alpen.  Foto Domaine Skiable des Contamines-Montjoie SECMH @domaineskiable

Meest hield de de sneeuwvalgrens zich tussen de 600 en 1000 meter op, in de föhn gebieden echter ook een stuk hoger. Met de föhn steeg het kwik in de föhn regionen tot 12 graden en ook hier in Oberwallis was het met de föhn tot 10 graden veel te warm voor sneeuw tot in de lagere delen en het dal. Ook in Termen (1020m) frustreerde de föhn de neerslag en het weinig aan neerslag wat er viel kwam in vloeibare vorm naar beneden.

Gisterochtend met Föhn 10 tot 12 graden in Zwitserland  kanton Wallis en Uri 

Stijgende luchtdruk
Kijken we naar de weerkaarten dan zien we dat de hoogtetrog boven west Europa verder wordt afgebouwd door een van een westen uitbreidend Brits hoog. Een bel met koudere lucht snoert vanuit de hoogtetrog als hoogtelaag af richting het Iberische Schiereiland.

Daarmee draait de hoogtestroming geleidelijk verder door naar noord tot noordoost en wordt geleidelijk en vooral op wat grotere hoogte drogere lucht aangevoerd. De stijgende luchtdruk zorgt van west naar oost tevens voor het extra afdrogen van de vochtige luchtmassa’s van bovenaf. Vooral de westelijke Alpen mogen zich vandaag al gaan verheugen op droog weer en meer zon.

De oostelijke Alpen en met name de noordelijke Staugebieden hebben nog te maken met vochtigere luchtmassa’s die tegen de Alpenhoofdkam stuwen. De zon heeft het hier nog moeilijk en er kan nog wat neerslag vallen. Sneeuwvalgrens meest tussen  de lagere delen en dalen tot lokaal 700 a 900 meter. Grotere neerslag of sneeuwhoeveelheden wordenechter ook nu niet meer verwacht.

Hoog Sarena
Met de start van de nieuwe week trekt het “Britse”hoog – Sarena – als apart filiaal verder naar oost Europa maar houdt tegelijkertijd een verbinding met een boven de Azoren opbouwend hoog. De polaire jet wordt en Atlantische depressies worden dan gedwongen een zeer noordelijke koers te gaan volgen.

Met de hoogte-as te noorden van de Alpen hebben we dan met een continentale (oostelijke) stroming te maken. Daarmee wordt in de onderste lagen van de atmosfeer vrij vochtige en koude lucht aangevoerd met stijgende kans op Hochnebel en mist. In de wat hogere atmosfeer kan het door de dalende luchtbewegingen (subsidentie) echter flink gaan opwarmen en wordt de lucht ook strek afgedroogd.

Onder de subsidentie inversie is het grauw en kil met temperaturen die niet of nauwelijks boven het vriespunt zullen uitkomen. Boven de inversie laag schijnt de zon volop en is het zeer zacht. Op het 850 hPa vlak (1500 meter hoogte) wordt het rond het midden van de week een graad of 6 tot 9, de vorstgrens stijgt tot 3200 meter.

In de tweede helft van de week zien we de polaire jet weer wat meer gaan meanderen en geleidelijk ook weer wat zuidelijkere koers te volgen. Van het noordwesten uit gaat dan weer wat minder zachte lucht west Europa binnenstromen.

De westelijke hoogtestroming en storingen met meer wind en periodiek neerslag gaan dan  geleidelijk aan de inversie knabbelen waarbij de koude plaklaag het steeds moeilijker gaat krijgen om uiteindelijk zelfs geheel opgelost te worden. In de bergen zorgt de afnemende subsidentie en het instromen van minder zachte Atlantische lucht voor een geleidelijke daling van de temperatuur.

Van winter kan met de meest westelijke hoogtestroming en de instroom van steeds ook weer zachte luchtmassa’s geen sprake zijn. Wellicht dat dat tegen het einde van de 10 daagse verwachtingsperiode dan wel gaat lukken!

We zien dan dat de meanderende jetstream nog meer gaat slingeren en geleidelijk een meer noordwest – zuidoost koers gaat volgen. Daarmee wordt over een breed front vanuit het noordwesten in tempi dan steeds koudere maritiem polaire lucht aangevoerd.

Of deze ontwikkelingen een meer winterse of zelfs winterse periode zullen gaan inleiden is nog niet duidelijk. Wel heeft het er alle schijn van dat we in de loop van het weekend en de volgende week evolueren naar een kouder weertype met vooral in de West tot Nordweststau van de Alpenhoofdkam sneeuwval waarbij de sneeuwvalgrens tot onder de 1000 meter zal gaan uitkomen. Ook zien we varianten opduiken waarbij op die termijn  weer een Atlantische hoogtetrog in beeld verschijnt. Dit zou dan voor de zuid Alpen weer een volgende Stau situatie gaan opleveren.

Hoe dit zich allemaal gaat ontwikkelen vraagt onze aandacht voor de komende dagen en we gaan dat voor jullie weer proberen netjes in kaart te brengen. Ik zou zeggen blijf volgen en volg vooral ook onze sociale media updates en berichten. Voor nu een fijne dag en ciao vanuit een opklarend Oberwallis:

Lawinegevaar, klik op kaart of link en zoek per land / locatie voor info lawinegevaar

Home

Lees ook de winterverwachting!

Net als voorgaande jaren is er weer een winterverwachting gemaakt voor Europa, met nadruk op de Alpen en Benelux. Lees hier wat je de komende winter kan verwachten en discussieer vooral mee op het forum!

Meer weer en foto’s vind je op Facebook  Instagram en/of Twitter. Ook zijn we natuurlijk blij met steun in de vorm van LIKES en FOLLOWS. Foto’s zien we graag tegemoet op foto@alpenweerman.nl.